Тасымалдауға жататын орны ауыстырылатын (тасымалданатын) объектілер міндетті түрде ветеринариялық құжаттарды беру қағидаларына және олардың бланкілеріне қойылатын талаптарға сәйкес берілген ветеринариялық құжаттармен қоса жүреді. Объектілерді тасымалдау үшін пайдаланылатын және пайдаланылған көлік құралдары міндетті дезинфекциялауға жатады. Ірі қара мал мен жылқыларды тасымалдау үшін едені ағаш, төсем қабатымен (үгінділер, сабан) жабылған және бортының биіктігі шанақтың еденінен 2 метрге дейін және қойларды, ешкілер мен шошқаларды тасымалдау үшін 1,5 метрге дейін болатын автокөлік құралдары (Мал тасығыштар) және көлденең және бойлық қырлы бөренелер орнатылады. Орны ауыстырылатын (тасымалданатын) жануарларды орны ауыстырылатын (тасымалданатын) жануарлардың санына қарамастан жолсерік алып жүреді. Балық салқындатылған, мұздатылған, тұздалған және өңдеудің басқа түрлерімен тасымалданады. Салқындатылған балықты тасымалдауға жәшіктерде немесе бөшкелерде, мұздатылғанды – жәшіктерде, қораптарда, тұздалғанды – бөшкелерде жеткізеді. Жануарлардан алынатын өнімдерді тасымалдау техникалық шарттарды (етті салу немесе ілу тәртібі, температуралық режим, салқындату жүйесінің әрекеті) сақтай отырып, арнайы жабдықталған автокөлік құралдарында жүзеге асырылады. Салқындатылған және тоңазытылған етті (құс ұшаларынан басқа) жақын қашықтыққа тасымалдау (орнын ауыстыру) кезінде оны үйіп, бірақ екі қабаттан асырмай тиеуге рұқсат етіледі. Автокөлік шанағының едені жуылады, таза брезентпен, содан кейін таза материалмен жабылады. Еттің жоғарғы жағы таза материалмен жабылған. Жануарлардың еті автокөлік құралдарымен салқындатылған, мұздатылған немесе суыған күйде (кебу қабығы түзіле отырып, 6 сағат бойы суытылған) тасымалданады (орны ауыстырылады). Сүт флягаларда, изотермиялық сүт цистерналарында тасымалданады (орны ауыстырылады).

 "ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің Жарқайың ААИ" ММ.

Әлеуметтік нан бағасын тұрақтандыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі азық-түліктік астықты өткізуге жұмсалған шығындардың бір бөлігін өтеуді субсидиялау бағдарламасын қайта бастады. Аталған бағдарлама ағымдағы жылдың наурыз айынан шілде айына дейін жарамды.

Сәуір айыннан бастап осы бағдарламаның операторы болып Атбасар қаласы «Милихан» ЖК ұн тарту кәсіпорны тағайындалды. Біздің ауданға жеткізумен ұнның бағасы келісіне 132 теңге құрайды.

Ағымдағы жылдың 12 сәуірден бастап «Бондоренко» ЖК арзан ұннан, орамы 120 теңге бағамен пішінде нан өндірісін бастады, ал «Мирзоева С.Г.» ЖК болса 18 сәуірден бастап өндіреді.

Державин қаласындағы азық-түлік өнімдерін сататын дүкен иелерімен нан бағасын тұрақтандыру мақсатында меморандумдар жасалды. Меморандумға сәйкес, қала кәсіпкерлері 1-сортты арзан ұннан жасалған нанға сауда үстемесін жүргізбейді.

Ақпарат көзі: https://www.instagram.com/jarkain_rsxo/

«Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға»,- демекші болашақ өскелең ұрпақтың қолында болса, сол балалардың дұрыс жолда жүруіне ықпал ететін бірде-бір жан ол - ұстаз. Бүгінде балалардың жетістіктерімен қуанып, үлкен абырой санаймыз. Ал, сол балаларды оқытатын мұғалімдерді ұмыт қалдыратынымыз жасырын емес. Кейде мұғалімдердің біліміне күдік тудыратын жағдайларда боуы мүмкін. Алайда, ұстаздар өздерінің шын мықты екенін республикамызда дәлелдеп жүр. Солардың бірі, жақында ғана республикалық математика пәні мұғалімдерінің арасында топ жарып, алғашқы ондыққа кірген Болатбек Дамерді мақтанышпен айта аламыз. Ол республикалық "Математикалық регата" сайысында 7-орынға табан тіреп, ауданымызбен қатар облысымыздың абыройын жоғары деңгейде қорғап шықты. Бүгінде А.Үкібай атындағы орта мектепте сабақ беретін білікті ұстаздан сұхбат алған болатынбыз. Соны сіздерге ұсынамыз.

-Ассалаумағаләйкум.  Республикадан алған абыройлы орныңыз құтты болсын. Әуелі, өзіңізді таныстырып өтсеңіз.

- Уағаләйкумассалам. Рахмет. Менің әкемнің аты Дамер өзім Болатбек боламын. 1985 жылы 5-қыркүйекте дүниеге келдім. Көп балалы отбасында тәрбиелендім. Үйде 9 бала.

- Математика пәніне қызығушылық қай уақытта пайда болды? Әлде, бұл атадан дарыған асыл қасиет пе?

- Математикаға қызығушылық 6-сыныпта пайда болды. Сол уақытта балаларды іріктейтін. Жақсы оқитындарды тереңдетіп білім беретін мектеп-гимназияларға жіберетін. Сөйтіп мен 7-сыныптан бастап қарапайым мектептен физика-математика бағытындағы дарынды балаларға арналған гимназияға ауыстым. Осы физ-мат мектептің түлегі болдым. Мектепті бітірген соң Арқалық қаласындағы Ыбырай Алтынсарин атындағы педагогикалық институтқа математика мамандығы бойынша грантқа түсіп, 2004-2008 жылдар аралығында ЖОО тәмәмдадым. Қазіргі таңда 2008 жылдан бастап А.Үкібай атындағы орта мектепте мұғалім болып қызмет атқарамын. Биыл еңбек өтілім 15 жыл.

Әкем мектепті алтын медальға бітірген. Атам да математик болған. Маған сол кісілерден кішкене ұшқыны дарыса керек. Себебі, математиканы жақсы көруді үйімнен бастадым. Ешкім мені арнайы дайындық орталықтарына апармады. Өзімнің қызығушылығым оянды. Толыққанды математика пәнімен 7-сыныпта алгебра, геометрия пәндері басталғанда айналыстым. Әсіресе, химия мен физиканы да осы математикамен бірге өте жақсы меңгердім деп айта аламын. Өйткені, физикамен химияны гимназияда тереңдетіп үйретті.

- Енді олимпиадаға келсек. Жалпы бұл жарыс қалай өткізілді?

- Ал, олимпиадаға келсек, осының алдында қараша айында ұйымдастырылған ХІ Республикалық мұғалімдер арасында өткізілетін Жәутіков олимпиадасына қатыстым. Аудандық және облыстық кезеңдерде бірінші орынмен өттім. Және де 60 мың теңгелік ақшалай сыйлық алдым.  Желтоқсан мен қаңтар айының ортасында Республикалық кезең Алматы қаласында болады деді. Сол уақытта қаржылық жағы бойынша бірқатар сұрақтар туындап, ол мәселе шешілмей мен бармаймын дедім. Ал, "Математикалық регата" олимпиадасы 2-наурыз күні аудан математика мұғалімдері арасында ұйымдастырылды. Оған 15 математика мұғалімі қатысты. Одан мен аудан бойынша 1-орынды ұтып, облыстық кезеңге жолдама алдым. Әр кезеңде үш есептен төрт кезеңнен тұрды.  Олимпиаданың 12 есебі берілді.  Содан сүрінбей өттім. Облыстық кезең 9-наурыз күні Көкшетау қаласындағы Мәлік Ғабдуллин атындағы гуманитарлы-техникалық лицейде  өткізілді. Оған жалпы Ақмола облысы бойынша 30-ға тарта математика мұғалімі қатысты. Нәтижесінде бірінші орынды ұтып алдым. Мұнда алғашқы үш адамға диплом төртінші орынға грамота беріп, алғашқы төрттікті бірдей республикалық кезеңге жіберді. Төртеуіміз бірігіп, Ақмола облысының командасы болып республикада облыстың намысын қорғадық. Республикалық кезең наурыз айының 26-29 аралығында Ақтөбе қаласында өткізілді.  Оған әр облыстан төрт мұғалімнен және Астана, Алматы, Шымкент қалаларынан  бас-аяғы  93 адам қатысты. І-ІІ кезеңдердің  қорытындысы бойынша 28 мұғалім іріктеліп, келесі ІІІ пен ІV кезеңге жіберілді. Мен сол 28 мұғалімнің арасында болып, олимпиада қорытындысы бойынша өзіме ыңғайлы алғашқы ондықтың құрамында 7-орынға тұрақтадым. Сол алғашқы ондықтың ішінде шетінен кіл мықты мұғалімдер жиналды. Олардың ішінде: Н.Назарбаев атындағы зияткерлік мектептерінің, білім инновациялық қазақ-түрік лицейінің, дарынды балаларға арналған халықаралық мектептердің, халықаралық жиындарға оқушылар дайындайтын мектептердің жаттықтырушылары болды.   Ал, қарапайым ауылдық мектептің мұғалімі бола отырып, осындай дәрежедегі мұғалімдердің арасынан табылу мен үшін үлкен абырой болды. Сол 7-орынға іліккеніме өз басым қатты қуаныштымын. Жалпы облысымыз 4 мұғалімнің нәтижесін қосқанда 11-орынға жайғасты.

- Олимпиадада мықты жаттықтырушылармен терезеңіз тең болып, жоғары деңгейде білім деңгейін көрсеткеніңізге қуаныштымыз. Енді, жинаған тәжірибеңізбен оқушыларға бөлісіп, не болмаса оқу барысында жаңа методикаларды қолданып жатырсыз ба?

- Біз осымен тоқтап қалмаймыз. Облысты қалай ұтудың жолын көрдік. Республикалық жарыстың да атмосферасын сезіндік. Осы тәжірибемізбен облыстағы және аудандағы әріптестеріммен бөлісетін боламыз. Сонымен қатар: "Ұстазы жақсының ұстамы жақсы"- деген сөз бар. Сондықтан, оқушыларды да өзімізден асып түсетіндей дайындау мақсаты бар.

-Құрметті, Болатбек Дамерұлы! Сүбелі сұхбатыңызға алғысымызды білдіреміз. Жұмысыңызға тек сәттілік тілейміз. Әлі талай байрақты бәсекелерден көрініп, оқушыларыңыз Сізден асып түссін дегіміз келеді.

- Әумин, айтқаныңыз келсін! Сіздерге де алғысымды білдіремін.

Сұхбаттасқан: "Жарқайың тынысы" газетінің тілшісі О.Зейнолла.

Аудандық мәдениет үйінде, тарихи тұлғаларымыз, әр қазақтың мақтанышы, Абылай ханның, Құрманғазы Сағырбайұлының және Ақан сері Қорамсаұлының мерейтойлары  аясында "Ақмола жұлдыздары" атты облыстық көркемөнерпаздар байқауы өтті.

Гала - концерт алдында, қаланың шағын алаңында қос батырымен Абылай ханның тақта отырған бейнесі инсталляцияланды. Одан бері қарай күй атасы Құрманғазының бейнесі сомдалып, аудан домбырашылары күй шертті. Ал, бұраңбел бойжеткендер мың бұрала биледі. Ақан сері ауылында киіз үй құрылып, заманауи ақындар Ақанның туындыларын орындап меймандарды тәнті етті.

Киіз үйден ақ жаулықты әже қонақтарды күтіп алып, шашу шашты. Қара шаңырақтың астында дастархан жайылып, меймандарға қымыз, ет, ыстық шәй ұсынылды. Сонымен қатар, далада ыстық бауырсақтан дәм татып, тоғызқұмалақ, асық атудан ауданның дүлділдерін тамашалады. Қонақтарда асық атып, мергендіктерін сынап көрді. Бұдан әрі ұлтымыз 7 қазынаға балайтын жүйрік ат пен құмай тазы, төбет көрсетілді.  Көрушілер таңданысын жасыра алмады.

Мәдениет үйінің фоесінде сәндік-қолданбалы өнер көрмесі өтті. Мұнда аудан шеберлерінің суреттері мен түрлі бұйымдары, қолөнер туындылары қойылған. Оған ауданның әр жерінен он саусағынан бал тамған шеберлер қатысты.

"Ақмола жұлдыздары" көркемөнерпаздар гала-концертінде аудандық фольклорлық орындаушылар, вокалдық ансамбльдер, би ұжымдары өнер көрсетті.

Көркемөнерпаздар байқауының соңында Жарқайың ауданы әкімінің орынбасары Мария Жекебатырова қатысушыларды Жарқайың ауданының әкімі Жанболат Хамитовтың атынан құттықтап, жыл сайын өткізілетін халық шығармашылығы байқаулары Жарқайың ауданының мәдени өмірінің алтын дәстүріне айналғанын атап өтті. Ол облыстық байқаудың қатысушыларына, қазылар алқасының мүшелеріне және біздің жұлдыздарды қолдаған барлық көрермендерге алғысын білдірді.

Концерт аяқталғаннан кейін облыстық қазылар алқасы қатысушыларға лауреат дипломдарын табыс етіп, барша атсалысқан азаматтарға ыстық лебіздерін айтты.

"Жарқайың тынысы" газетінің редакторы Б.Айтпаева.

Қазақстанда ауылдық елді мекендерде халықтың 38%-ы тұрады. Олардың басым бөлігі ресми жұмыс істеп, МӘМС-ке жалақыдан аударымдар мен жарналар төлейді. Кейбір азаматтар дербес төлеуші ретінде (айына 3500 теңгеден төлеп) сақтандырылған. Біреуге БЖТ қолайлы және ол жеке табыс салығын, әлеуметтік аударымдарды, зейнетақы төлемдерін және МӘМС жарналарын қоса алғанда, ай сайын небәрі 1 725 теңге (0,5 АЕК) төлейді.

Барлық сақтандырылған азаматтартөлеген жарна мөлшеріне қарамастан МӘМСтізіміне кіретін медициналық көмектің қажетті көлеміне алуға құқылы.

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының заңды және жеке тұлғалармен жұмыс жөніндегі департамент директоры Забира Оразалиеваауруды диагностикалау, дәрігер кеңесі немесе қымбат операция қажет болса ауыл тұрғындары қайда жүгіну керектігін айтып берді.

Ауыл тұрғындарына медициналық қызмет көрсетушілер

Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры 2023 жылы 228 медициналық ұйыммен алғашқы медициналық-санитарлық көмек (аудандықемханалар) көрсетуге шарт жасасты, оның 46-сы жекеменшік.

Ауылдағы стационар қызметін 233 клиника көрсетеді, оның ішінде 182 – мемлекеттік және 51 – жекеменшік.

Барлығы учаскелік дәрігерден басталады ... 

Ауылдық елді мекендердің тұрғындары медициналық көмек алу үшін алдымен учаскелік дәрігерге бару керек. Әр елді мекенде дәрігерлік амбулатория немесе медициналық пункт болады.

   «Қандай да бір ауырсыну болса, пациент алдымен учаскелік дәрігерге баруы керек. Дәрігер оның жағдайын бақылап, ем тағайындайды немесе бейінді маманның кеңесін алуға аудандық ауруханаға жолдама береді. Шұғыл жағдайда тұрғынды ауруханаға жедел жәрдеммен жібереді», – дейді Забира Оразалиева.

Бейінді дәрігерге қалай жазылуға болады? 

Пациент гастроэнтерологке жолдама алды делік. Енді ол дәрігер кеңесіне аудандық аурухананың тіркеу орнына қоңырау шалу арқылы немесе оның медициналық ұйымына енгізілген медициналық ақпараттық жүйенің мобильді қосымшасы арқылы жазыла алады. Қарияларға бұл жағдайда ауылдық медбике көмектесе алады.

Егер пациент МӘМС жүйесіндегі медициналық қызметтерді тұтынушы болса, қабылдауға жазылып, ары қарай диагностикадан өтеді. Оның қорытындысы бойынша, ем тағайындалып, қажет болса, операцияға жіберіледі. Бұл жағдайда қажет тексерілулер кешені жүргізіледі. Дәрігер пациентті Емдеуге жатқызу бюросы арқылы тіркеп, ота жасалатын күн таңдалады.

Аудандық ауруханада қажетті медициналық қызмет болмаса не істеу керек?

Қандай да бір бейінді маман немесе қажетті диагностикалық қызмет болмаған жағдайда пациентті қалаға, аурухамен бірлесіп орындау шарты бойынша жұмыс істейтін медициналық ұйымға жібереді. Сондай-ақ, азаматтар Қордың деректер базасында тұратын және МӘМС бойынша көрсетілетін керек қызметтерді, клиниканы өздігінен таңдай алады.

Бұл ретте оған шарттың жоқтығына сілтеме жасай отырып, жолдама беруден бас тартуға құқығы жоқ. Себебі шарт жазбаша жолдама мен көрсетілген қызмет негізінде автоматты түрде толтырылады.

Қор сарапшысының айтуынша, аудандардың орталық ауруханалары мен емханалары әдетте ультрадыбыстық және рентгендік жабдықтармен толық жабдықталған, толыққанды зертханалар жұмыс істейді.КТ және МРТ аппараттары қалалық клиникаларда ғана бар, сондықтан ауыл тұрғындары бұл тексерулерге қалаға жіберіледі. Пациент жолдама алған соң, қажетті клиникаға қоңырау шалып, МӘМС аясында диагностикаға жазылады.

Жүкті әйелдерді бақылау қалай жүргізіледі?

Дәрігерлік амбулаториялар мен фельдшерлік-акушерлік пункттерде зертханалар жұмыс істейді. Жүкті әйелдер онда барып анализдер тапсыра алады. Олар жергілікті акушердің бақылауында болады. Ал акушер болмаған жағдайда, аяғы ауыр әйелдер ай сайын аудандық ауруханаға жоспарлы түрде барып, қажетті тексерулерден өтеді.

Егер шұғыл медициналық көмек керек болса, әйел жедел медициналық көмекті шақырады. Олар қажет деп тапса, аудандық ауруханаға жеткізеді.

Стоматологиялық қызметтер ауыл тұрғындарына қол жетімді ме?

Иә, 18 жасқа дейінгі балалар мен жүкті әйелдер стоматологиялық қызметтерді жоспарлы түрде ала алады. Шұғыл стоматологиялық қызметтер халықтың 10 санаты үшін қолжетімді: 18 жасқа дейінгі балалар; жүкті әйелдер; Ұлы Отан соғысының ардагерлері; мүгедектер; "Алтын алқа", "Күмісалка" алқаларымен марапатталған көп балалы аналар; жасы бойынша зейнеткерлер; атаулы әлеуметтік көмек алушылар; айналасындағыларға қауіп төндіретін инфекциялық, әлеуметтік маңызы бар аурулары бар пациенттер; мүгедек балаға күтім жасайтын жұмыссыздар; I топтағы мүгедекке күтім жасайтын жұмыссыздар. Бұл азаматтардың барлығы сақтандырылған мәртебесі болу керек, өйткені стоматологиялық қызметтер МӘМС тізіміне кіреді.

Қазір көптеген стоматологияҚормен шарт жасасып, аудан орталықтары мен ірі кенттерде қызмет көрсетеді. Айта кету керек, стоматологкқа бару үшін учаскелік дәрігердің жолдамасы қажет емес. Сондықтан тиісті санаттағы ауыл тұрғыны МӘМС аясында пациенттерді қабылдайтын стоматологияны өз бетінше таңдай алады(клиникалардың тізбесін Қордың сайтында "Медициналық көмекті сатып алу" - "Консультативно-диагностикалық қызмет жеткізушілері" бөлімінен көруге болады:https://fms.kz/zakupki/postavshchiki-kdu-uslug/), және қажет емге жазыла алады. 

Оңалтудан қалай өтуге болады?

Оңалту курсын реабилитолог маманы немесе реабилитациялық комиссия тағайындайды. Аудандық ауруханаларда күндізгі стационар деңгейінде оңалтудың үшінші кезеңі жүргізілуде.Оған емдік дене шынықтыру, физиотерапия, массаж кіреді.Дегенмен, пациенттің қалауы бойынша кез-келген қалада оңалту емін алуға болады. Алдымен оңалту орталығы таңдаған мүмкіндіктер мен кестені нақтылау маңызды.

«Оңалту қызметтері міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру есебінен көрсетілетіні көпшілікке мәлім.Бұл ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартуға оң әсер етті. Операциядан кейін әркім өз қалтасынан жүздеген мың теңгеге оңалтудан өте алмайды, ал көптеген адамдар жыл сайын бірнеше оңалту курсынан өтуі керек.Ал МӘМС есебінен қабілеттерін қалпына келтіріп, өмір сүру сапасын тегін арттыруға болады», – деп атап өтті Забира Жандарқызы. 

Профилактикалық тексеру жұмыстары қалай атқарылып жатыр?

Әдетте, аудан әкімдіктері мен емхана меңгерушілері бұл жұмысты жыл басында бекітілген кесте бойынша жергілікті тұрғындарды медициналық тексеруден өткізу туралы бұйрыққа сәйкес жүзеге асырады.Осылайша, жергілікті халықтың денсаулық жағдайына мониторинг жүргізіледі.

«Профилактикалық тексерулер бүкіл ел бойынша жүргізіліп жатыр. Ол жүрек-тамыр жүйесі, несеп жүйесі  ауруларының, қант диабетінің, асқазан мен бүйректің, созылмалы ауруларының ерте кезеңдерін анықтауға бағытталған.Онкологиялық скринингтер жүргізіледі. Сондай-ақ, мектеп медицинасын жүзеге асыру аясында балаларды профилактикалық тексеру қарастырылған», – деді Забира Оразалиева.

Бұдан бөлек, ауыл халқын қолжетімді медициналық көмекпен қамтамасыз етуде көлік медицинасын дамытуға үлкен көңіл бөлініп, жылжымалы медициналық кешендер, «Денсаулық пойыздары», санитарлық авиация халыққа қызмет көрсетеді. Бұл жергілікті азаматтардың ешқайда шықпай, бір жерде бірнеше бейінді дәрігердің қабылдауына кіруге мүмкіндік береді.

Егер медициналық көмек алу бойынша тағы сұрақтарыңыз болса, өз емханаңыздағы « Пациенттерді қолдау» қызметіне жүгіне аласыз.  

Келесі байланыс арналары арқылы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына өтініш қалдырып, «сақтандырылған» мәртебесін тексеруге болады: 

fms.kz ресми сайты,

 1406 байланыс орталығы,

  Qoldau 24/7мобильді қосымшасы

Telegram-дағы SaqtandyryBot.

Сондай-ақ, ҚР egov.kz электрондық үкіметінің сайтында "Денсаулық сақтау" бөлімінде "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне медициналық көрсетілетін қызметті тұтынушы ретінде қатысу туралы және аударымдардың және (немесе) жарналардың аударылған сомалары туралы ақпарат ұсыну" мемлекеттік қызметі арқылы медициналық сақтандыру жүйесіндегі өз мәртебеңізді тексеруге және жүргізілген төлемдер туралы білуге болады.

Азамат Умертаев, «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Ақмола облысы бойынша филиалының директоры.