^{АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазіргі уақытта ағымдағы жылғы 20 қарашаға тағайындалған ел Президентінің кезектен тыс сайлауы шеңберінде үгіт-насихат кезеңі жалғасуда. Осы кезеңде сайлауға байланысты қоғамдық пікірге сауал салуды жүргізу тәртібі заңмен қатаң реттеледі, деп хабарлайды ҚР Бас прокуртурасы.}

^{Сауал салуды жүргізу құқығын іске асырудың негіздері мен тәртібі «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Конституциялық заңның 29-бабында (9-тармақ, бұдан әрі-Конституциялық заң) бекітілген.}

^{Нақты айтқанда, аталған құқықтық нормаға сай қоғамдық пікірге сауал салуды оларды жүргізуде кемінде 5 жыл тәжірибесі бар, сауал салу ниеті туралы ОСК-ны (Орталық сайлау комиссиясын) алдын ала жазбаша хабардар еткен, тіркелген заңды тұлғалар жүргізуге құқылы.}

^{Хабарламада сауалнама жүргізуге қатысатын және онда жұмыс тәжірибесі бар мамандар, олар жүргізілетін өңірлер, қолданылатын талдау әдістері туралы мәліметтер көрсетілуі тиіс.}

^{Ағымдағы жылғы 14 қарашадағы жағдай бойынша осындай жазбаша хабарламалармен ОСК-ға 7 заңды тұлға жүгінді.}

^{Сайлау күні дауыс беруге арналған үй-жайда қоғамдық пікірге сауал салу жүргізуге тыйым салынады.}

^{Бұл ретте, сайлау күні сайлау учаскелерінен шығу кезінде ОСК-ны жазбаша хабардар еткен, заңнамада белгіленген тәртіппен тіркелген заңды тұлғаларға сауал салуды жүргізуге рұқсат етіледі.}

^{Өз кезегінде, БАҚ сауал салу нәтижелерін жариялау кезінде оны жүргізген заңды тұлғаны және сауал салуға тапсырыс берген және төлеген адамдарды, өткізу уақытын, ақпарат жинау әдісін, сұрақтардың нақты тұжырымын, сұралғандардың санын және сауал салу нәтижелерінің қателік коэффициентін көрсетуге міндетті.}

^{Сауал салу нәтижелерін, сайлау нәтижелерінің болжамдарын, сайлауға байланысты өзге де зерттеулерді БАҚ-та жариялауға дауыс беру күніне дейін 5 күн ішінде және дауыс беру күні жол берілмейді.}

^{Осылайша, ағымдағы сайлау науқаны жағдайында БАҚ сауал салу нәтижелерін 15 қарашаға дейін жариялай алады.}

^{Сайлау күні сайлау учаскелерінен шыққанда жүзеге асырылған қоғамдық пікірге сауал салу нәтижелерін БАҚ-та жариялау дауыс беру күнінен кейін рұқсат етіледі.}

^{Конституциялық Заңның көрсетілген талаптарын сақтамау Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 120-бабының тиісті бөліктері бойынша жауаптылыққа әкеп соғады.}

^{Қазіргі уақытта жеке тұлғалар жүргізген сауал салумен байланысты мұндай бұзушылықтардың 2 фактісі орын алды. Оларға әкімшілік айыппұл салынды.}

^{Мазмұндалғандар туралы хабарлай отырып, Бас прокуратура, барлық жеке және заңды тұлғаларды, бұқаралық ақпарат құралдарын сайлау процесінің бұзылуына жол бермеуге, оның ішінде сайлауға байланысты қоғамдық пікірге сауал салуды жүргізу және жариялау кезінде Конституциялық заңды мүлтіксіз сақтауға шақырады.}

АСТАНА. ҚазАқпарат – 20 қарашада өтетін кезектен тыс ҚР Президенті сайлауында дауыс берушілер жеке куәліктің электронды нұсқасын қолдана алады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Қазір қазақстандықтардың арасында цифрлық құжатты қолдану үлкен сұранысқа ие. Ол құжаттың түпнұсқасының аналогы. Сондықтан азаматтар сайлауда EGOV mobile, Kaspi және Halyk банкінің мобильді қосымшалары арқылы цифрлық куәлікті пайдалана алады. Яғни дауыс беруші жеке басын куәландыратын құжаттың электрондық нұсқасын ұсынуға құқылы. Сайлау комиссиясының мүшелері сайлаушылар тізімдері негізінде электронды куәлікті ұсынған кезде сайлаушыға дауыс беруге арналған бюллетень беруге міндетті», - деді ҚР Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Нұрлан Әбдіров комиссия отырысында.

Айта кетсек, бүгін сағат 18:00-де Президент сайлауына халықаралық байқаушыларды аккредиттеу аяқталды.

Сондай-ақ, ОСК бірнеше халықаралық ұйымы атынан тіркелген 2 байқаушыны аккредиттеуді тоқтатты.

АСТАНА. ҚазАқпарат – ҚР Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Нұрлан Әбдіров кезектен тыс ҚР Президенті сайлауына қатысты қоғам пікірін біліп, сауал жүргізетін ұйымдарды атады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Бүгінге дейін 7 ұйым 20 қарашада өтетін кезектен тыс ҚР Президенті сайлауына қатысты қоғамдық сауалнама жүргізетіндігі туралы бізді хабардар етті.

«ҚР Сайлау туралы» Конституциялық заңның нормаларына сәйкес қоғамдық сауалнама нәтижесі, сайлауға қатысты болжам мен зерттеулерді, сол сияқты кандидаттарды қолдауға бағытталған материалдарды интернетте жариялауды сайлауға дейін 5 күннің ішінде тоқтату қажет. Яғни бүгін қоғамдық сауалнама нәтижелерін жариялаудың соңғы күні. Ертеңнен бастап бастап қоғам пікірі нәтижесін жариялауға және қайта басып шығаруға тыйым салынады», - деді Нұрлан Әбдіров Орталық сайлау комиссиясының отырысында.

Сондай-ақ, ОСК төрағасы сайлау туралы қоғамдық сауалнама жүргізуге құқылы ұйымдарды атады.

Олардың қатарында «Қоғамдық пікір» зерттеу институты, «AMANAT» партиясының қоғамдық саясат институты, «Жастар» ғылыми-зерттеу орталығы, «Демократия институты» ғылыми-зерттеу қауымдастығы, Астана «СОЦИС-А» кешенді әлеуметтік зерттеулер институты, DAMU RG зерттеу тобы және «Ашық қоғам» аймақтық зерттеулер халықаралық институты бар.

Айта кетсек, еліміздің Бас прокуратурасы сайлауға байланысты қоғамдық пікірге сауал салуды жүргізу тәртібі заңмен қатаң реттелетіндігін еске салған еді.

АСТАНА. КАЗИНФОРМ – За прозрачностью голосования в день выборов будут следить 20 тысяч наблюдателей от Народной коалиции. Все они проходят специальные курсы, разработанные Академией политического менеджмента, передает МИА «Казинформ» со ссылкой на пресс-службу Народной коалиции.

20 ноября наблюдатели от Народной коалиции будут отслеживать обеспечение прозрачности и открытости всех электоральных процессов в соответствии с законодательством.

Специалисты Академии политического менеджмента разработали методические пособия, где подробно разъяснили права и обязанности наблюдателей.

Как отмечает наблюдатель Нурсулу Намазбаева, обучение проходит в живом интерактивном формате.

«Тренеры имеют высокий уровень подготовки. Чувствуется большое внимание к нашей подготовке, видно, что обеспечение прозрачности выборов имеет большую важность для Народной коалиции. Радует то, что обучение практико-ориентированное, разбираем конкретные кейсы на занятиях», – сказала она.

Стоит отметить, что с 3 ноября тренеры приступили к обучению наблюдателей от Народной коалиции по работе в день выборов с выездом во все области и районы. Обучение уже прошли более 15 тысяч наблюдателей в 20 регионах страны. До 18 ноября обучением планируется охватить 20 тысяч наблюдателей.

В день голосования наблюдатели от Народной коалиции будут работать на всех избирательных участках страны.

Күн тәртібінде бір мәселе – 2022 жылғы 5 маусымда өткен республикалық референдумды бағалау бойынша ДИАҚБ/ЕҚЫҰ Миссиясының қорытынды есебін талқылау болды.

Сарапшылық кеңестің құрамына белгілі заңгерлер – конституциялық, сот, әкімшілік, қылмыстық, халықаралық құқық және әділет саласындағы мамандары, сондай-ақ білімнің пәнаралық – саясаттану, әлеуметтану, мәдениеттану салалардың зерттеушілері және сайлау саласының сарапшы-практиктері кірді.

Отырысқа қатысу үшін кезектен тыс президенттік сайлауды байқауды жүзеге асыру үшін келген халықаралық Миссияларының өкілдері шақырылды. Олардың қатарында ЕҚЫҰ/ДИАҚБ сайлау саласындағы талдаушы Ксавьер Нок, ТМД Атқарушы комитетінің кеңесшісі Олег Кулеба, ТМД ПАА Хатшылығы басшысының орынбасары Иван Мушкет және ТМД Миссиясы штабының мүшесі және ТМД ПАА Кеңесі Бас хатшысының кеңесшісі Сергей Караваев бар.

Отырыс толық сессия және қызу полемика форматында өтті: перспективалар мен тәжірибелердің кең спектрі, назар аударарлық балама көзқарастар мен қызықты идеялар ұсынылды. Жалпы, 15 адам түрлі ұсыныстар мен түсініктемелер берді.

ДИАҚБ Миссиясының жекелеген ұсыныстарына қатысты сарапшылардың әртүрлі пікірлері конституциялық реформа мен заңнаманың новеллалары аясында референдум туралы Заң одан әрі жетілдіруді қажет етеді деген пікірге бірауыздан тоқтады.

ОСК Төрағасы бүгінгі пікірталас - бұл тақырыптың алғашқы жанасуы ғана екенін айтты. Оған отырыстар циклін арнау күтілуде. Бірлесіп, есеп негізінде ең перспективалы идеяларды іске асыру, зерттеулерді өрістету, олардың нәтижелерін сынақтан өткізу әлі де алда.

Қорытындылай келе, Нұрлан Әбдіров сайлау жүйесін одан әрі трансформациялау мәселелерін талқылау үшін зияткерлік алаңды қалыптастыруға сұраныстың айқындығын, сондай-ақ сайлау процестерінің кәсіби көзқарасын ілгерілету қажеттілігінің бар екенін атап өтті. Сарапшылық кеңес ОСК-ның қоғаммен және халықаралық институттармен тығыз өзара іс-қимылының тағы бір арнасы болуға тиіс.

Күн тәртібінде бір мәселе – 2022 жылғы 5 маусымда өткен республикалық референдумды бағалау бойынша ДИАҚБ/ЕҚЫҰ Миссиясының қорытынды есебін талқылау болды.

Сарапшылық кеңестің құрамына белгілі заңгерлер – конституциялық, сот, әкімшілік, қылмыстық, халықаралық құқық және әділет саласындағы мамандары, сондай-ақ білімнің пәнаралық – саясаттану, әлеуметтану, мәдениеттану салалардың зерттеушілері және сайлау саласының сарапшы-практиктері кірді.

Отырысқа қатысу үшін кезектен тыс президенттік сайлауды байқауды жүзеге асыру үшін келген халықаралық Миссияларының өкілдері шақырылды. Олардың қатарында ЕҚЫҰ/ДИАҚБ сайлау саласындағы талдаушы Ксавьер Нок, ТМД Атқарушы комитетінің кеңесшісі Олег Кулеба, ТМД ПАА Хатшылығы басшысының орынбасары Иван Мушкет және ТМД Миссиясы штабының мүшесі және ТМД ПАА Кеңесі Бас хатшысының кеңесшісі Сергей Караваев бар.

Отырыс толық сессия және қызу полемика форматында өтті: перспективалар мен тәжірибелердің кең спектрі, назар аударарлық балама көзқарастар мен қызықты идеялар ұсынылды. Жалпы, 15 адам түрлі ұсыныстар мен түсініктемелер берді.

ДИАҚБ Миссиясының жекелеген ұсыныстарына қатысты сарапшылардың әртүрлі пікірлері конституциялық реформа мен заңнаманың новеллалары аясында референдум туралы Заң одан әрі жетілдіруді қажет етеді деген пікірге бірауыздан тоқтады.

ОСК Төрағасы бүгінгі пікірталас - бұл тақырыптың алғашқы жанасуы ғана екенін айтты. Оған отырыстар циклін арнау күтілуде. Бірлесіп, есеп негізінде ең перспективалы идеяларды іске асыру, зерттеулерді өрістету, олардың нәтижелерін сынақтан өткізу әлі де алда.

Қорытындылай келе, Нұрлан Әбдіров сайлау жүйесін одан әрі трансформациялау мәселелерін талқылау үшін зияткерлік алаңды қалыптастыруға сұраныстың айқындығын, сондай-ақ сайлау процестерінің кәсіби көзқарасын ілгерілету қажеттілігінің бар екенін атап өтті. Сарапшылық кеңес ОСК-ның қоғаммен және халықаралық институттармен тығыз өзара іс-қимылының тағы бір арнасы болуға тиіс.