Конституциялық реформаға ұсынылған баптардың тағы бірі – 73-бап. Конституциялық кеңестің міндеттері мен құқықтарын айқындайтын бапқа аса көп өзгеріс жасалған жоқ. 

Бұған дейін жазғанымыздай баптағы «Кеңес» сөзі «Сот» сөзімен алмастырылды. Яғни бұдан былай елімізде Конституциялық кеңес емес, Коснтитуциялық сот жұмыс істейтінін осы баптан да айқын байқауға болады.

73-бапқа енгізілген екінші өзгеріс арқылы Конституциялық сотқа жолданған өтініштің қарау мерзімі анықталады.

Бұған дейін 73-баптың 3-тармағында «мәселе кейінге қалдыруға болмайтын болса, Республика Президентінің талабы бойынша бұл мерзім он күнге дейін қысқартылуы мүмкін» екені айтылған болатын. Алайда, жаңадан ұсынылған жобада бұл жолдар алынып тасталды. Яғни бұдан былай Конституциялық сотқа Президент талап қоймайды. Тек конституциялық заңда белгіленген мерзімде сот мүшелері өздері шешім шығаратын болады. 

Аталған бапқа енгізілген өзге де өзгерістерді төмендегі салыстырудан анығырақ көруге болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

73-бап

Жаңа нұсқада: 73-бапта:

1) 1 және 2-тармақтардағы «Кеңеске» деген сөз «Сотқа» деген сөзбен ауыстырылсын;

Ескі нұсқада: 73-баптың 1-2-тармақтары

1. Конституциялық Кеңеске Конституцияның 72-бабының 1-тармағының 1)-тармақшасында көрсетілген мәселелер бойынша өтініш жасалған ретте, Президенттің қызметіне кірісуі, Парламенттің сайланған депутаттарын тіркеу не республикалық референдумның нәтижелерін шығару тоқтатыла тұрады.
2. Конституциялық Кеңеске Конституцияның 72-бабының 1-тармағының 2) және 3)-тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша өтініш жасалған ретте, тиісті актілерге қол қою не оларды бекіту мерзімінің өтуі тоқтатыла тұрады.

Жаңа нұсқада: 73-бапта:

2) 3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

«3. Конституциялық Сот өз шешімін конституциялық заңда белгіленген мерзімдерде шығарады.».

Ескі нұсқада: 73-баптың 3-тармағы

3. Конституциялық Кеңес өтініштер түскен күннен бастап бір ай ішінде өз шешімін шығарады. Егер мәселе кейінге қалдыруға болмайтын болса, Республика Президентінің талабы бойынша бұл мерзім он күнге дейін қысқартылуы мүмкін.

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап, 72-бап.

#конституция #Конс

На площадке independ.kz состоялся брифинг общественного объединения «Центр гражданских инициатив».

Тема мероприятия была посвящена предстоящему референдуму по внесению поправок в Конституцию.

В ходе брифинга представители общественного объединения объявили о создании штаба, который будет осуществлять мониторинг референдума.

Как подчеркнула руководитель штаба Ботагоз Кудышева, «Центр гражданских инициатив» поддерживает проведение референдума как возможность свободного волеизъявления народа. Каждый гражданин страны сегодня вдохновлен идеей построения Нового Казахстана как общества равных возможностей, социальной справедливости и благополучия каждого человека.

От имени активистов общественного объединения она выразила уверенность, что неправительственные организации в Новом Казахстане будут играть ключевую роль.

Координатор Ауэзовского района Жанна Мукатаева обратила внимание на то, что волонтеры общественного объединения всегда стремятся находиться в центре общественных процессов страны, ведут мониторинг работы государственных структур. «Центр гражданских инициатив» на постоянной основе привлекает добровольцев.

Завершал мероприятие координатор Алмалинского района Жасулан Тажибаев, который призвал всех горожан проголосовать на референдуме и тем самым внести свой вклад в строительство Нового Казахстана.

По словам наблюдателей, штаб организации будет работать с 4 по 6 июня по адресу ул. Маркова, 46 (угол ул. Габдуллина), 4-й этаж (мкр. Коктем).

https://365info.kz/2022/05/nablyudateli-nachali-podgotovku-k-referendumu-v-almaty

Алдағы 5 маусымда елмізде ірі саяси өзгерістерге мұрындық болатын  жалпыхалықтық референдум өтетіні баршамызға белгілі. 

Маңызды таңдау қарсаңында облыстық референдумды қолдау штабының белді мүшесі заң ғылымдарының кандидаты Рашид Нұрмағамбетовтің пікірін білген едік.

Президент 1995 жылғы қолданыстағы Конституцияның нормаларына ұсынған түзетулер сөзсіз тарихи маңызы бар қадам. Осы өзгерістердің нәтижелері қазақстандықтардың саяси-құқықтық мүдделері қорғалатын болады. Бұл өз кезегінде әрбір еліміздің азаматы үшін маңызды мемлекеттік мәселелерді шешуде өзіндік пікірлерін нығайтып, атқарушы биліктің халықпен санасуына ықпал жасайтын қадамдар, - деді ол. 

Ата заңдағы жоспарланған түзетулер өзгеріс жолдарының призмасы арқылы мемлекеттік модельдің алдағы кешенді өзгеруін көруге болады. 

Онда тепе-теңдікті сақтау мен тепе-теңдіктің тиімді жүйесін құру маңызды рөл атқарады. Билік тармақтары тепе-теңдікті мемлекеттік дәрежеде Президенті қамтамасыз етеді. Ал, республикалық және өңірлік деңгейлерде биліктің өкілді органдарының рөлін нығайту, депутаттарды сайлаудың аралас мажоритарлық моделін енгізу әрбір азаматқа мемлекеттің, өңірінің, туған жерін дамытуға жеке үлесін қосуға мүмкіндік береді, - дейді жас ғалым Рашид Нұрмағамбетов.

Ата заңдағы өзгерістердің басым бағыттарының бірі Президенттік басқару жүйесінен алшақтап, Парламентке басымдық беру болып отыр.

Енді осы тұрғыда мажоритарлық модельге тоқталып кетсем. Бұл  бастама біз үшін жаңалық емес деп айтуға болады. Оны біз тәжірбиде бұрын қолданып келдік. Сондықтан ел арасында артық әңгіме туғызбай қоғам болып түсіністікпен қарауымыз керек. Тарихқа зер салсақ еліміз 1990 жылдардың соңына  дейін мажоритарлық жүйе бойынша сайлаулар өтіп келді. Қазір әлемнің алдыңғы қатарлы өркениетті елдерде осы сайлау тәсілі  бар. Ендігі кезекте елдегі саяси партиялар барынша жетіліп, ел сеніміне толық ие болуы керек. Бізің саяси майданымызда  7-8 ғана партияның атын естиміз. Кейбірі тек сайлау кезінде ғана еске түсетіні жасырын емес, - дейді жас ғалым Рашид Нұрмағамбетов.

https://baq.kz/nurmagambetov-mazhoritarlyq-model-biz-ushin-zhanalyq-emes_279410/

Бұл туралы Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев «Ұлттық мүдде» диалог алаңының кезекті отырысында айтты.

Алматыны қазақ зиялыларының қарашаңырағы десек, артық бола қоймас. Әлі күнге дейін ғылым, әдебиет, мәдениет, руханият саласындағы тұлғалардың көбі осы қалада шоғырланған. Сондықтан Сенат жанындағы «Ұлттық мүдде» диалог алаңының кезекті отырысын Алматыда өткіздік. Зиялы қауымның қашанда елдің сөзін сөйлеп, ұлттың жоғын түгендеп жүретіні белгілі. Бұл жолы да елдік мәселе, төл құндылық, әдебиет, өнер және тағы басқа маңызды салалар бойынша ашық әңгіме болды. Әсіресе, мемлекеттік тіл, ұлттық идеология, жастар тәрбиесіне қатысты орынды мәселелер көтеріліп, ұтымды ұсыныстар айтылды. Алдағы уақытта оның бәрін өз жұмысымызда ескереміз, - деп жазды Сенат төрағасы. 

Кездесуде Ұлықбек Есдәулет, Жүрсін Ерман, Болат Әбділманов, Кенжехан Матыжанов, Сәкен Майғазиев, Ринат Зайытов және тағы басқа азаматтар тарихи сананы жаңғыртатын және ұлттық болмысты ұлықтайтын басым бағыттарға назар аударды. 

Отырысқа қатысқандар елімізде жүргізіліп жатқан саяси реформалардан да қалыс қалмай, Президентіміздің бастамалары жөнінде өз пікірлерін білдірді. Олар конституциялық өзгерістер елдік пен егемендікті нығайтудың аса маңызды тетігі екенін айтты. Шын мәнінде, ұсынылған өзгерістер, ең алдымен, заң үстемдігін орнатуды, адам құқығын қорғауды, азаматтардың бәріне бірдей тең мүмкіндік жасауды көздейтіні белгілі. Бұл бүгінгі реформалардың өзегі десек те, қателеспейміз. Жаңа нормалар Парламенттің рөлін және оның халық алдындағы жауапкершілігін арттыруды да мақсат тұтады. Сондай-ақ осы өзгерістер арқылы жергілікті атқарушы және өкілді органдардың дербестігі арта түспек. Саяси бәсекелестікті күшейтуге және билік монополиясын жоюға арналған бірқатар маңызды түзету де ұсынылғаны мәлім, - деді ол.

Әшімбаев бұл жұмыс Конституцияға өзгерістер енгізумен шектелмейтіні түсінікті екенін айтты.

Мұндай кешенді түзетулер Қазақстанды демократиялық, құқықтық, әділетті, әлеуметтік мемлекет ретінде нығайтуға арналған. Бұл жұмыс Конституцияға өзгерістер енгізумен шектелмейтіні түсінікті. Саяси жүйемізді реформалау алдағы уақытта да кезең кезеңімен жалғаса береді. Ос ретте еліміздің зиялы қауымы бұл бағыттағы бастамалардан тыс қалмай, ұлттық мүдде жолында әрдайым белсенділік танытатынына ешқандай күмән жоқ, - деді Әшімбаев. 

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/sayasi-zhuyemizdi-reformalau-aldagy-uaqytta-da-kezen-kezenimen-zhalgasa-beredi-ashimbaev_279408/

5 июня 2022 года в Казахстане пройдет референдум по внесению изменений и дополнений в Конституцию. Прокурор города Алматы Берик Жуйриктаев разъяснил пользователям Zakon.kz правовые вопросы, касающиеся этого события.

- Берик Куанышбекович, приближается референдум. Многих волнует, как будет обеспечиваться его законность и кто будет заниматься этим вопросом.

- Законность в проведении предстоящего референдума будут обеспечивать органы прокуратуры, это наша главная задача. Мы будем участвовать в этом мероприятии от начала до конца, то есть от процедуры агитации до подведения итогов голосования и следить за порядком, не допускать нарушений закона, оперативно реагировать на все возможные ситуации и принимать соответствующие меры.

– Чем отличается референдум от выборов?

– Республиканский референдум – это всенародное голосование по изменению Конституции, законов, в том числе конституционных, и по другим наиболее важным вопросам государственной жизни страны.

А выборы – свободное осуществление гражданином республики своего права избирать и быть избранным.

Обе процедуры реализуются путем всенародного голосования, соответственно, процесс подготовки и проведения этих мероприятий очень схож.

– Так в чем же разница?

– Разница в том, что выборы организуются только при избрании президента или лиц в представительные органы, а референдум – для решения важных государственных вопросов. То есть основным отличием является фактор выборности.

Во время референдума гражданин, пользуясь своим правом, поддерживает или отклоняет предложенные государством меры. В нашем же случае – внесение изменений и дополнений в Конституцию страны.

– Какие обычно нарушения допускаются во время таких мероприятий?

– На примере прошедших очередных выборов в Мажилис Парламента и маслихаты в январе 2021 года могу сказать, что большинство нарушений совершаются при проведении агитации.

По выборному законодательству в предшествующий референдуму день и в день проведения референдума агитация запрещается, но многие граждане, не обладая элементарными юридическими знаниями, нарушают эти требования, проводят незаконную агитацию или опросы общественности.

В прошлом году, к примеру, за аналогичные нарушения были привлечены к административной ответственности четыре человека.

– А печатные агитационные материалы и плакаты, которые повесили вне помещений ранее, надо снимать перед референдумом или нет?

– Не надо, они могут висеть на прежнем месте.

– Кто принимает меры в отношении нарушителей выборного законодательства? Акиматы?

– Нет. По фактам нарушений выборных процессов административные производства возбуждаются исключительно органами прокуратуры.

Особо хочу сказать, что при проведении таких важных государственных мероприятий, как референдум или выборы, некоторые лица начинают призывать граждан на всякого рода митинги и публичные собрания. Этого нельзя делать, это запрещено законом.

Разъясняю, что за подобные действия предусмотрена уголовная и административная ответственность. Если граждане хотят провести митинг, пикет, демонстрацию или шествие, то нужно в установленные законом сроки подать в местный исполнительный орган уведомление и заявление.

– А если у них имеются жалобы, то куда следует обращаться?

– В суды, прокуратуру и избирательную комиссию. К ним могут обращаться не только граждане, но и члены избирательных комиссий, и представители зарегистрированных общественных объединений.

Все жалобы, заявления и обращения касательно проведения голосования должны быть рассмотрены в пятидневный срок. Но если они поступили менее чем за пять дней до голосования или в день голосования, то рассматриваются немедленно. Таков закон.

Также хочу проинформировать, что для своевременного приема и рассмотрения жалоб во время избирательного процесса прокуратура, суды, полиция и другие уполномоченные государственные органы будут работать без выходных, в том числе в день голосования.

Кроме этого, мы организовали работу дежурных прокуроров по вопросам референдума и открыли горячую линию, куда может обратиться любой желающий по телефонам: 265-03-35, 224-01-68.

– Берик Куанышбекович, а вы сами пойдете на референдум голосовать?

– Я как гражданин своей страны, пользуясь своими конституционными правами, в обязательном порядке буду принимать участие в референдуме. Для меня лично это важно.

https://www.zakon.kz/6015501-zakonnost-vo-vremia-referenduma-budut-obespechivat-nadzornye-organy-prokuror.html

Екі тармақтан тұратын бап бұған дейін де бірнеше рет өзгертіліп, бірнеше рет түсіндірме берілген болатын. Ал осы жолғы референдумға ұсынылған жобада аталған бапқа тағы 3 тармақ қосылатыны көрсетілген.

Жаңадан енгізілген үш тармақ негізінен Конституциялық соттың жұмысын, оған халық қалай жүгіне алатынын, оны кім арқылы жүзеге асыратынын айқындап береді.

Мысалы 72-бапқа жаңадан енгізілген 3-тармақтың екінші бөлігінде «Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалатыны» анық жазылған. Сонымен қатар, еліміздің «нормативтік құқықтық актілерінің Ата заңымызға сәйкестігін Бас Прокурордың өтініштері бойынша қарайтыны» айтылған. Яғни кез келген заңның Ата заңымызға сәйкестігін Бас прокурор анықтап, оны Конституциялық сотқа бекіттіреді деген сөз.

Ал осы баптың жаңадан қосылған 5-тармағында атап көрсетілгендей, Конституциялық сот «азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Ата заңымызға сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды». Яғни, Конституцияға ұсынылған адам құқықтары туралы құқықтық актлерді еліміздегі Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ұсынады деген сөз.

72-бапқа енгізілген өзге де өзгерістер мен толықтыруларды төменнен оқуға болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

72-бап

Жаңа нұсқада: 72-бапта:

1) 1 және 2-тармақтардағы «Кеңес» деген сөз «Сот» деген сөзбен ауыстырылсын;

Ескі нұсқада: 72-баптың 1-2-тармақтары

1. Конституциялық Кеңес Қазақстан Республикасы Президентінің, Сенат Төрағасының, Мәжіліс Төрағасының, Парламент депутаттары жалпы санының кемінде бестен бір бөлігінің, Премьер-Министрдің өтініші бойынша:

1) дау туған жағдайда Республика Президентінің, Парламент депутаттарының сайлауын өткізудің дұрыстығы және республикалық референдум өткізу туралы мәселені шешеді;

2) Парламент қабылдаған заңдардың Республика Конституциясына сәйкестігін Президент қол қойғанға дейін қарайды;

2-1) Парламент және оның палаталары қабылдаған қаулылардың Республика Конституциясына сәйкестігін қарайды;

3) Республиканың халықаралық шарттарын бекіткенге дейін олардың Конституцияға сәйкестігін қарайды;

4) Конституцияның нормаларына ресми түсіндірме береді;

5) Конституцияның 47-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген реттерде қорытындылар береді.

2. Конституциялық Кеңес Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Республика Президентінің өтiнiштерiн, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында белгiленген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн қарайды.

Ескерту. 72-баптың 1-тармағының 2) тармақшасына түсініктеме берілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 2000.07.03 N 15/2, 72-баптың 1-тармағының 4) тармақшасына түсініктеме берілді - 2001.12.13 N 19/2 қаулыларымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.05.21 N 254; 10.03.2017 № 51-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Жаңа нұсқада: 72-бапта:

2) мынадай мазмұндағы 3, 4 және 5-тармақтармен толықтырылсын:

«3. Конституциялық Сот азаматтардың Конституцияда бекітілген құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін олардың өтініштері бойынша қарайды.

Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалады.

4. Конституциялық Сот осы баптың 1-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген мәселелерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін Республика Бас Прокурорының өтініштері бойынша қарайды.
5. Конституциялық Сот Конституцияда бекітілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Республика Конституциясына сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды.».

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап.

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-72-bap_279386/

Елдегі 10 012 сайлау учаскесі дауыс беруге дайын – Орталық сайлау комиссиясы

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Бұл жөнінде ОСК хатшысы «Адами өлшем жөніндегі диалог алаңында» өткен референдум тақырыбына қатысты отырыста мәлім етті, деп хабарлайды ҚР СІМ баспасөз қызметі.

Қазақстан Сыртқы істер министрлігі жанындағы «Адами өлшем жөніндегі диалог алаңы» консультативтік-кеңес органының  (ККО АӨДА) кезектен тыс отырысында еліміздің қазіргі саяси күн тәртібіндегі ең ірі мәселе – 2022 жылғы 5 маусымға белгіленген ҚР Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жалпыұлттық референдум тақырыбы қаралды.

Іс-шара ҚР СІМ Ерекше тапсырмалар жөніндегі елшісі Үсен Сүлейменнің төрағалығымен өтті. Өзінің кіріспе сөзінде ол азаматтардың алдағы дауыс берудің зор маңыздылығын және Конституцияға ұсынылған түзетулер қабылданған жағдайда, жаңартылған Конституция негізінде қазіргі қолданыстағы басқа да заңнамалық актілерге түзетулер енгізілетінін немесе жаңа заңдар қабылданатынын атап өтті.

Референдумның мазмұны мен оған дайындық процесі жөнінде ҚР Орталық сайлау комиссиясының хатшысы Мұхтар Ерман мен ҚР Әділет министрлігінің Заңнама департаментінің директоры Назкен Жамаладин баяндама жасады. ОСК хатшысы отырысқа қатысушыларды өз органның және 10 012 учаскелік комиссияның дауыс беруге дайындық барысымен таныстырды. Әділет министрлігінің өкілі Конституцияға енгізілетін түзетулердің мазмұнына егжей-тегжейлі тоқталды.

Ашық және мағыналы сипаттағы талқылау аясында азаматтық сектор өкілдерінің көпшілігі ел Конституциясына түзетулер бойынша референдум өткізуді жақтады. Сонымен қатар, ҮЕҰ-ның бір бөлігі баламалы көзқарастарды білдірді.

Іс-шара соңында Ү. Сүлеймен қатысушыларға алғысын білдіріп, биліктің барлық тармақтарының азаматтық сектормен бірге еліміздегі адам құқықтарын қорғау жүйесін одан әрі нығайту үшін белсенді бірлескен жұмысын жалғастыруға шақырды.

Бейнеконференцбайланыс режимінде өткен отырысқа ҚР Парламентінің депутаттары, ҚР Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның хатшысы, Жоғарғы соттың, Конституциялық кеңестің, ҚР Адам құқықтары жөніндегі уәкіл кеңсесінің, мүдделі министрліктердің, адам құқықтарын қорғау саласында белсенді үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, сондай-ақ алаң қонақтары – Демократиялық институттар және адам құқықтары жөніндегі бюросының (ЕҚЫҰ/ДИАҚБ) Референдумды бағалау жөніндегі Тамаш Месерич басқаратын миссиясы, БҰҰ Даму бағдарламасы, ЕҚЫҰ, Еуропалық одақ, Нұр-Сұлтандағы АҚШ пен Канада елшіліктері және ЮСАИД өкілдері қатысты.

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/eldegi-10-012-saylau-uchaskesi-dauys-beruge-dayyn-ortalyq-saylau-komissiyasy_279392/

Қазақстан Елшісі Тимур Пірімбетов Латвия Республикасы Орталық сайлау комиссиясының (ОСК) Төрайымы Кристина Берзинямен кездесті, деп хабарлайды Egemen.kz.

Пірімбетов 2022 жылғы 5 маусымда елімізде өтетін Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жалпыұлттық референдумға дайындық барысы туралы айтып берді.

Елші конституциялық реформа жүйелі сипатқа ие екенін және Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бастамашылық еткен «Жаңа Қазақстанды» құру жөніндегі ауқымды саяси реформаларды іске асыруға бағытталғанын атап өтті.

Референдумға қойылатын мәселелер билік тармақтары арасындағы өзара қарым-қатынастардың оңтайлы теңгерімін қалыптастыру және мемлекет пен қоғам арасында тиімді диалог құру мақсатында қолданыстағы саяси модельдің тұжырымдамалық трансформациясына қатысты.

К.Берзиня Қазақстан ОСК Төрағасының шақыруымен латвиялық тарап елімізге референдумның халықаралық бақылаушылары ретінде екі өкілді жіберетінін хабарлады. Латвия ОСК басшысы биылғы қазанда өтетін Латвиядағы парламенттік сайлауға дайындық барысы туралы да айтты.

Кездесу соңында тараптар екі елдің сайлау комиссиялары арасындағы сындарлы ынтымақтастықты жалғастыруға мүдделі екендерін растады.

https://egemen.kz/article/313383-referendumgha-latviyalyq-baqylaushylar-keledi

Қазақстандықтардың 75,9%-ы Конституцияға енгізілетін өзгертулер мен толықтыруларды қолдауға дайын. AMANAT партиясы жанындағы Қоғамдық саясат институты «Әлеумет» жобасы аясында жүргізілген Referendum: Halyq üni зерттеуінің қорытындысын жариялады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Ұйымның мәліметінше, ел тұрғындарының 67,9% Конституциялық реформа елдің дамуына оң әсер етеді деп есептейді. Сондай-ақ әлеуметтік деректер азаматтардың көпшілігі қолданыстағы Конституцияны өзгерту бойынша референдум өткізуге оң көзқарас танытып отырғанын көрсетті. «Соңғы әлеуметтік зерттеулердің нәтижесі қазіргі қоғамдық-саяси үдерістердің оң бағаланатынын дәлелдеді. Азаматтардың 87,5%-ы белгілі бір дәрежеде ел өміріндегі өзгерістерді қалайды. Сұралғандардың 55,4%-ы белсенді азаматтық ұстанымға ие. Зерттеуге еліміздің барлық өңірінен 1700-ден астам респондент қатысты»,- деді Қоғамдық саясат институтының директоры Мәдина Нұрғалиева. Айта кетейік, жүйелі әлеуметтануды қалыптастыру мақсатында «Әлеумет» жобасы тұрақты негізде зерттеулер жүргізеді.

https://www.inform.kz/kz/kazakstandyktardyn-76-ga-zhuygy-ata-zanga-tuzetuler-engizudi-koldaydy-kogamdyk-sayasat-instituty_a3938304

 жизнь казахстанцев после референдума значительно расширится" - эксперт

Ведущие казахстанские и зарубежные аналитики обсудили на площадке СЦК предстоящий референдум и политическую значимость конституционных реформ на пути системного обновления, передаёт BaigeNews.kz.

Старший научный сотрудник КИСИ при президенте РК Слямжар Ахметжаров считает, что конституционные преобразования в Казахстане нужно рассматривать в контексте модернизационной повестки. С точки зрения науки процесс модернизации состоит из трёх важных элементов: первое — экономический рост, второе — социальная мобилизация и третье — политическое развитие. Согласно теории модернизации рост благосостояния населения способствует росту запроса граждан на политические преобразования. В результате происходит развитие демократических институтов.

"Многие учёные сравнивают Казахстан с Южно-Азиатскими странами. У нас упор делался больше на экономический рост. К примеру, в Японии, Южной Корее и Тайване в середине ХХ века в результате экономического роста произошёл запрос граждан на политические реформы, в результате прошли большие демократические преобразования. В Казахстане долгое время следовали принципу: "сначала экономика, затем политика". В 90-е годы отчасти данная стратегия была оправдана, потому что страна находилась в глубоком экономическом кризисе. В начале 2000-х следование данному принципу поддерживало стабильный рост ВВП на душу населения, однако когда в 2000-х пошли требования политических реформ, власть предпочла законсервировать политические институты. В результате у нас последние 10 лет наблюдалась стагнация и это нужно признать", — сказал Слямжар Ахметжаров.

Очевидно, что казахстанская экономика зависит от полезных ископаемых. Ресурсозависимость привела к тому, что стали очень чувствительны к внешним шокам, глобальному кризису.

"Как следствие всех этих факторов, мы стали свидетелями январских событий, когда произошла массовая социальная мобилизация граждан. И поэтому в данном контексте конституционные поправки являются частью политической трансформации Казахстана. Конституционные поправки во многом нацелены на демократизацию политической системы нашей страны. Поправки будут способствовать отходу от излишней концентрации президентских полномочий, усилению парламента. Важным новшеством является модернизация избирательного процесса. Теперь у граждан будет возможность голосовать за конкретных представителей, усиливается роль местных представительных органов власти: теперь президент будет на альтернативной основе вносить не менее двух кандидатов на рассмотрение депутатов маслихатов", — ещё раз разъяснил Слямжар Ахметжаров.

Он отметил, что сейчас в Казахстане открывается окно возможностей, для этого присутствуют все важные элементы: есть запрос со стороны общества на политические изменения, есть политическая воля главы государства внедрить эти изменения и есть те самые необходимые реформы в виде конституционных поправок, которые нацелены на новые политические преобразования.

По мнению исследователя Центра комплексных европейских и международных исследований НИУ "Высшая школа экономики" в Москве Мираса Жиенбаева, в вопросе проведения референдума самое важное — это концептуальная значимость государства к применению подобного механизма, референдума как высшей формы выражения власти народа.

"И это в значительной степени отразится на политической культуре нации, гражданском самосознании наших граждан. Тот факт, что речь идёт о поправках в Конституцию — самый главный закон нашей нации, — имеет фундаментальное значение в наши дни. Далеко не все страны прибегают к использованию механизма референдума. А готовность нашего политического руководства называть вещи своими именами и фокусироваться на фундаментальной задаче государства по обеспечению процветания республики и всех её граждан, особенно в нынешних условиях нестабильности, показательна. Трагические события января возвели в новое качество необходимость диалога государства и общества. И в этом случае референдум — совершенно естественная реакция на произошедшие события", — считает Мирас Жиенбаев.

Эксперт отметил, что слышащее государство должно быть усилено, а президент как гарант Конституции и верховенства права делает принципиальную ставку на усиление институтов государственной власти и отхода от персоналистских моделей управления государством. И это создаёт предпосылки для интенсивного рывка в сторону демократии.

"Политическая жизнь казахстанцев после референдума 5 июня значительно расширится. Это важно для всех, особенно для молодых поколений, потому что средний возраст населения Казахстана ежегодно снижается. Во-первых, каждый год рождается всё больше молодых казахстанцев, а средний возраст граждан нашей республики составляет чуть больше 29 лет. С помощью участия в референдуме каждый из нас определяет не только своё будущее, но и будущее наших новых поколений страны в которой мы все будем жить и работать. Референдум — это очень смелый и важный шаг с точки зрения эволюции нашей политической культуры. По сути, этот референдум станет перезагрузкой функционала полномочий всех ветвей государственной власти", — уверен Жиенбаев.

В свою очередь, директор Экспертного института Европейского права и прав человека, доктор юридических наук, профессор Марат Башимов подчеркнул, что референдум поможет осуществления мечты народа о достойной жизни в справедливом обществе.

"Голосуя за внесение изменений и поправок в Конституцию, мы голосуем за сопротивление коррупции, непотизму. "Новый Казахстан" начинается с равенства, справедливости и позитивных изменений. Красной нитью через все конституционные поправки проходят понятные для человека вещи: он хочет жить благополучно, чтобы его дети жили лучше, и президент постоянно на это указывал", — заключил он.

baigenews.kz: https://baigenews.kz/news/politicheskaya_zhizn_kazakhstantsev_posle_referenduma_znachitelno_rasshiritsya-_-_ekspert/