Президент Альянса студентов Казахстана Ильяс Тустикбаев сообщил о том, что согласно статистике среди заявителей на получение земли много молодежи. По словам спикера, это говорит о том, что молодые люди верят в реализацию конституционных реформ, передает корреспондент МИА «Казинформ».

«В Конституционных реформах содержатся поправки, необходимые для молодежи. Это только часть законов, которые будут приняты на пути к демократизации страны. После принятия этих поправок будут приняты новые законы касательно земли, прокуратуры, выборов, партий, СМИ. По статистике среди заявителей на получение земли много молодежи. Молодежь активно подает заявки на получение земли. Это говорит о том, что молодые люди верят в реализацию конституционных реформ и уверены в том, что могут получить участок земли. У некоторых граждан в собственности тыс. сотни тыс. га земли, которые даже не освоены. В будущем, думаю, будет принят соответствующий закон и земли вернут в государственную собственность», - сказал президент Альянса студентов Казахстана в ходе круглого стола по разъяснению конституционных реформ.

По его словам, не стоит думать, что «мой голос ничего не решит», «ничего не изменится, если я проголосую». «В эти дни молодежь должна проявить особую активность. Необходимо проявить гражданскую позицию. Если не ошибаюсь, в Швейцарии по каждому важному вопросу проводят референдум. Для них референдум - это всенародное голосование. Например, если возникнет вопрос о запрете курения в общественных местах, проводят референдум. Большинством голосов вопросы находят решение. Мы тоже должны прийти к этому», - добавил Ильяс Тустикбаев. Глава Альянса студентов Казахстана подчеркнул, что в последующем на референдум, возможно, не будет выноситься такой большой пакет изменений как сейчас.

«Те, кто родился после 1997 года, впервые будут голосовать на референдуме. Будет правильно, если любые вопросы решим, учитывая мнение народа. Считаю, что грядут существенные изменения в стране», - добавил президент Альянса студентов Казахстана.

https://www.inform.kz/ru/vynosimye-na-referendum-popravki-put-k-demokratii-al-yans-studentov-rk_a3939466

Намерений через референдум продлить сроки своих полномочий у Президента Казахстана не было и нет. Об этом он заявил, выступая на торжественной сессии, посвященной 75-летию Национальной академии наук, передает МИА «Казинформ» со ссылкой на пресс-службу Президента РК.

«В Казахстане общенациональный референдум по изменениям Конституции пройдет впервые. Это событие станет важным шагом на пути укрепления демократических традиций в нашей стране. Граждане нашей страны в целом понимают значимость конституционных преобразований», - сказал Президент. Глава государства также отметил, что к референдуму проявляется большой интерес в нашем обществе и за рубежом тоже. «Это говорит о широком социальном запросе на общественно-политические перемены и вере людей в реальность предстоящих изменений. Это закономерно, поскольку реформы проводятся в интересах всего общества, а не для увеличения привилегий отдельных лиц, в том числе Президента», - подчеркнул Касым-Жомарт Токаев. Глава государства также сообщил о том, собирается ли он обнулить президентский срок.

«Мне внутри страны и за рубежом задают вопрос, собирается ли действующий Глава государства через референдум продлить сроки своих полномочий, так сказать, обнулить президентский срок. Отвечаю: таких намерений не было и не будет», - сказал Президент.

По его словам, представленная программа политической модернизации очень масштабная по своему содержанию. Но основной фокус сделан на укреплении системы защиты прав и свобод человека, расширении участия граждан в управлении государством, повышении транспарентности и эффективности властных институтов.

https://www.inform.kz/ru/takih-namereniy-ne-bylo-i-ne-budet-prezident-rk-o-prodlenii-svoih-polnomochiy_a3939593

Общереспубликанский референдум станет важной точкой отсчета в построении Нового Справедливого Казахстана. Об этом заявил Глава государства, выступая на торжественной сессии, посвященной 75-летию Национальной академии наук, передает МИА «Казинформ».

По его мнению, изменить мировосприятие, перенастроить социальные ожидания с иждивенчества на креатив, трудолюбие, сгенерировать новые идеалы и смыслы может только само общество, то есть каждый из нас. «Поэтому успех начатых преобразований напрямую зависит от того, насколько все граждане вовлечены в их реализацию», - отметил Президент. Он также подчеркнул, что предстоящий референдум – это не конечная стадия политической трансформации страны, это, по сути, ее начало.

«Работа только начинается, поскольку сама жизнь и потребности граждан неизбежно поставят перед нами новые задачи. Мы должны исходить из того, что в политической сфере шоковая терапия неуместна. В сложнейших геополитических условиях она может привести к разрушительным последствиям, деградации и даже утрате государственности. Нам надо идти по этому тернистому пути осмысленно, уверенно, выверяя каждый шаг. «Переходя бурную реку, нужно знать, что ногой нащупываешь дно», так гласит известная восточная мудрость. Самое главное – наше общество готово сделать первые шаги, и они будут далеко не последними. Реформа обязательно будет иметь продолжение», - считает Президент Казахстана.

Ранее Касым-Жомарт Токаев сообщил о том, собирается ли он обнулить президентский срок. «Мне внутри страны и за рубежом задают вопрос, собирается ли действующий Глава государства через референдум продлить сроки своих полномочий, так сказать, обнулить президентский срок. Отвечаю: таких намерений не было и не будет», - сказал Глава Государства.

https://www.inform.kz/ru/samoe-glavnoe-nashe-obschestvo-gotovo-sdelat-pervye-shagi-prezident-rk-o-reformah_a3939603

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Қазіргі қолданыстағы Ата заңымыздың VII бөлімінің тақырыбынан бастап өзгеріс енгізілді.

Мысалы қазіргі қолданыстағы Конституцияның аталған бөлімі «VII бөлім. Соттар және Сот төрелiгi» деп аталса, жаңа редакциядан кейін «VII бөлім. Соттар және сот төрелiгi. Прокуратура. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл» деп өзгертілді.

9 баптан тұратын бұл бөлімдегі 78, 82 және 83-баптар өзгерді. Әрине, 78-бапта аса қатты өзгеріс жоқ. Тек бап мәтініндегі «Кеңес» сөзі «Сот» сөзіне алмастырылды.

Ал 82-баптың 4-тармағына жасалған өзгертудің нәтижесінде, бұған дейін Президент тағайындап келген Жоғарғы сот кеңесінің төрағасы, бұдан былай Парламент Сенатының келісімімен ғана тағайындалатын болады. Яғни Президент Сенат депутаттарымен келісе оытрып тағайындай алады.

Сонымен қатар, осы баптың 5-тармағына енгізілген өзгеріс – Жоғарғы соттың құрылымын қалыптастыру да заңмен бекітілетін болды.

Жаңа редакциядағы VII бөлімдегі өзгеріске ұсынылған 83-бапта екі тармақ жаңа редакциямен берілді. Алғашқысы – 4-тармақ. Онда бұған дейін «прокуратураның құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі заңмен белгіленіп» келсе, бұдан былай «Конституциялық заңмен белгіленетіні» анық көрсетілген.

Аталған бапқа енгізілген екінші өзгеріс тікелей Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің міндеттері мен құқықтарына, құзыреті мен қызметіне байланысты. Анығы 83-бап 83-1-бабымен толықтырылды.

4 тармақтан тұратын бұл бапта еліміздегі Адам құқытары жөніндегі уәкілдің мәртебесі Конституциялық деңгейге дейін көтерілгенін анық байқауға болады.

VII бөлімдегі баптарға енгізілген өзгерістерді толығырақ төменнен оқуға болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

78-бап

Жаңа нұсқада: 78-баптағы «Кеңеске» деген сөз «Сотқа» деген сөзбен ауыстырылсын.

Ескі нұсқада: 78-бап

Соттардың Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіретін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қолдануға хақысы жоқ. Егер сот қолданылуға тиісті заң немесе өзге де нормативтік құқықтық акт Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп тапса, іс жүргізуді тоқтата тұруға және осы актіні конституциялық емес деп тану туралы ұсыныспен Конституциялық Кеңеске жүгінуге міндетті.

82-бап

Жаңа нұсқада: 82-баптың 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

«4. Жоғары Сот Кеңесінің Төрағасын Республика Президенті Парламент Сенатының келісімімен бойынша тағайындайды.

5. Жоғары Сот Кеңесінің мәртебесі, құрамын қалыптастыру тәртібі және жұмысын ұйымдастыру заңда айқындалады.».

Ескі нұсқада: 82-баптың 4-5-тармақтары

4. Жоғары Сот Кеңесі Республика Президенті тағайындайтын Төрағадан және басқа да адамдардан құралады.
5. Жоғары Сот Кеңесінің мәртебесі және жұмысын ұйымдастыру заңмен белгіленеді.

Ескерту. 82-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.05.21 N 254 Заңымен.

83-бап

Жаңа нұсқада: 83-баптың 4-тармағындағы «заңмен» деген сөздер «конституциялық заңда» деген сөздермен ауыстырылсын.

Ескі нұсқада: 83-баптың 4-тармағы

4. Республика прокуратурасының құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі заңмен белгіленеді.

Жаңа нұсқада: Мынадай мазмұндағы 83-1-баппен толықтырылсын:

«83-1-бап

1. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл адам мен азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіруге жәрдемдеседі, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын ілгерілетуге ықпал етеді.
2. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде тәуелсіз болады және мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға есеп бермейді.
3. Қылмыс орнында ұстап алынған немесе ауыр қылмыстар жасаған жағдайлардан басқа кезде, Адам құқықтары жөніндегі уәкілді өз өкілеттігінің мерзімі ішінде тұтқынға алуға, күштеп әкелуге, оған сот тәртібімен белгіленетін әкімшілік жазалау шараларын қолдануға, Сенаттың келісімінсіз қылмыстық жауаптылыққа тартуға болмайды.
4. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің құқықтық жағдайы және қызметін ұйымдастыру конституциялық заңда айқындалады.».

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап, 72-бап, 73-бап, 74-бап.

#Жоғарғы сот #конституциялық заң #конституция #Ата заң #адам құқықтары жөніндегі уәкіл #Конституциялық реформа #Конституция-2022 #78-бап #82-бап #83-бап

https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-vii-bolim_279595/

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Қазіргі қолданыстағы Ата заңымыздың VII бөлімінің тақырыбынан бастап өзгеріс енгізілді.

Мысалы қазіргі қолданыстағы Конституцияның аталған бөлімі «VII бөлім. Соттар және Сот төрелiгi» деп аталса, жаңа редакциядан кейін «VII бөлім. Соттар және сот төрелiгi. Прокуратура. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл» деп өзгертілді.

9 баптан тұратын бұл бөлімдегі 78, 82 және 83-баптар өзгерді. Әрине, 78-бапта аса қатты өзгеріс жоқ. Тек бап мәтініндегі «Кеңес» сөзі «Сот» сөзіне алмастырылды.

Ал 82-баптың 4-тармағына жасалған өзгертудің нәтижесінде, бұған дейін Президент тағайындап келген Жоғарғы сот кеңесінің төрағасы, бұдан былай Парламент Сенатының келісімімен ғана тағайындалатын болады. Яғни Президент Сенат депутаттарымен келісе оытрып тағайындай алады.

Сонымен қатар, осы баптың 5-тармағына енгізілген өзгеріс – Жоғарғы соттың құрылымын қалыптастыру да заңмен бекітілетін болды.

Жаңа редакциядағы VII бөлімдегі өзгеріске ұсынылған 83-бапта екі тармақ жаңа редакциямен берілді. Алғашқысы – 4-тармақ. Онда бұған дейін «прокуратураның құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі заңмен белгіленіп» келсе, бұдан былай «Конституциялық заңмен белгіленетіні» анық көрсетілген.

Аталған бапқа енгізілген екінші өзгеріс тікелей Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің міндеттері мен құқықтарына, құзыреті мен қызметіне байланысты. Анығы 83-бап 83-1-бабымен толықтырылды.

4 тармақтан тұратын бұл бапта еліміздегі Адам құқытары жөніндегі уәкілдің мәртебесі Конституциялық деңгейге дейін көтерілгенін анық байқауға болады.

VII бөлімдегі баптарға енгізілген өзгерістерді толығырақ төменнен оқуға болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

78-бап

Жаңа нұсқада: 78-баптағы «Кеңеске» деген сөз «Сотқа» деген сөзбен ауыстырылсын.

Ескі нұсқада: 78-бап

Соттардың Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіретін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қолдануға хақысы жоқ. Егер сот қолданылуға тиісті заң немесе өзге де нормативтік құқықтық акт Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп тапса, іс жүргізуді тоқтата тұруға және осы актіні конституциялық емес деп тану туралы ұсыныспен Конституциялық Кеңеске жүгінуге міндетті.

82-бап

Жаңа нұсқада: 82-баптың 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

«4. Жоғары Сот Кеңесінің Төрағасын Республика Президенті Парламент Сенатының келісімімен бойынша тағайындайды.

5. Жоғары Сот Кеңесінің мәртебесі, құрамын қалыптастыру тәртібі және жұмысын ұйымдастыру заңда айқындалады.».

Ескі нұсқада: 82-баптың 4-5-тармақтары

4. Жоғары Сот Кеңесі Республика Президенті тағайындайтын Төрағадан және басқа да адамдардан құралады.
5. Жоғары Сот Кеңесінің мәртебесі және жұмысын ұйымдастыру заңмен белгіленеді.

Ескерту. 82-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.05.21 N 254 Заңымен.

83-бап

Жаңа нұсқада: 83-баптың 4-тармағындағы «заңмен» деген сөздер «конституциялық заңда» деген сөздермен ауыстырылсын.

Ескі нұсқада: 83-баптың 4-тармағы

4. Республика прокуратурасының құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі заңмен белгіленеді.

Жаңа нұсқада: Мынадай мазмұндағы 83-1-баппен толықтырылсын:

«83-1-бап

1. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл адам мен азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіруге жәрдемдеседі, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын ілгерілетуге ықпал етеді.
2. Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде тәуелсіз болады және мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға есеп бермейді.
3. Қылмыс орнында ұстап алынған немесе ауыр қылмыстар жасаған жағдайлардан басқа кезде, Адам құқықтары жөніндегі уәкілді өз өкілеттігінің мерзімі ішінде тұтқынға алуға, күштеп әкелуге, оған сот тәртібімен белгіленетін әкімшілік жазалау шараларын қолдануға, Сенаттың келісімінсіз қылмыстық жауаптылыққа тартуға болмайды.
4. Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің құқықтық жағдайы және қызметін ұйымдастыру конституциялық заңда айқындалады.».

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап, 72-бап, 73-бап, 74-бап.

#Жоғарғы сот #конституциялық заң #конституция #Ата заң #адам құқықтары жөніндегі уәкіл #Конституциялық реформа #Конституция-2022 #78-бап #82-бап #83-бап

https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-vii-bolim_279595/

Референдум азаматтық қоғам мен заң шығарушы органдардың дамуына ықпал етеді. Бұл туралы ҚР Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының бөлім меңгерушісі Ермек Тоқтаров мәлім етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Референдум маңызды оқиға екенін ескерсек, бұл ретте еліміздің саяси мәдениетінің дамуының белгісі деп айтуға болады. Бізде заңнама бойынша референдумға ерікті түрде қатысу ескерілген. Сондықтан ел халқын референдумға шақырып, жұмылдыру өте маңызды деп білемін», - деді Е. Тоқтаров Орталық коммуникациялар қызметінде.

Оның айтуынша, қазіргі реформалар Президент бастамаларының жалғасы болып отыр. Бұл тұрғыда осы реформалар кешенді бағдарламаға айналып, Конституция деңгейінде дамып келеді. «Жаңа Қазақстан құру жолында саяси жүйеде, оның құқықтық негізінде өзгерістер керек. Біріншіден, азаматтық қоғамның және заң шығарушы органдардың дамуы жағынан қарасақ, түрлі көзқарастардың белсенділігін әрі бәсекелестігін дамытады», - деді сарапшы.

Сонымен қатар ол референдум мен сайлаудың айырмашылығы бар екенін айта келе: «егер сайлауда нақты бір саяси партияға немесе кандидатқа дауыс берсек, ал референдумда маңызды шешімге қатысты ұстанымды білдіреміз. Осы орайда біз осы іс-шараға қатысуға міндеттіміз деп санаймын. Өйткені еліміз үшін және саяси жүйенің дамуына елеулі әсер ететін шешім болады. Тіркелген тұрғылықты жер бойынша сайлау учаскелеріне бару керек», - деді ол.

Бұдан бұрын хабарланғандай, Қазақстанда 10 013 референдум учаскесі іске қосылады. Орталық референдум комиссиясы бюллетеньдерді дайындауға қатысты қаулы қабылдады.

https://www.inform.kz/kz/referendum-azamattyk-kogam-men-zan-shygarushy-organdardyn-damuyna-ykpal-etedi-sarapshy_a3939024

Республикалық референдум өтетін күнде COVID-19 коронавирус инфекциясының таралуына жол бермеу алгоритмі бекітілді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі. ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі – Бас мемлекеттік санитариялық дәрігер Айжан Есмағамбетованың жаңа қаулысына сәйкес, референдумды өткізу кезінде: 1) адамдардың көп жиналуына жол бермей, әлеуметтік қашықтықты сақтауды қамтамасыз ете отырып, референдумға қатысушылардың легін реттеуді; 2) үй-жайларда желдеткіш/ауа баптау жүйелерінің үзіліссіз жұмыс істеуін; 3) ауаны жасанды желдету жүйесі болмаған жағдайда үй-жайларды жүйелі желдетуді; 4) дауыс беру алдында және күні бойы қажеттілігіне қарай үй-жайларды желдетуді; 5) дауыс беру алдында және күні бойы қажеттілігіне қарай үй-жайларды жуу құралдарын қолдана отырып тазалау, ылғалды жинау, дезинфекция жүргізуді қамтамасыз ету қажет. Аталған қаулының орындалуын облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдері, бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлері, аумақтық референдум комиссиялары қамтамасыз етуі тиіс. Айта кетейік, Орталық сайлау комиссиясы 5 маусымда өтетін республикалық референдум комиссияларының қызметі туралы қаулы қабылдады. Үгіттеу жұмыстары референдум тағайындалған сәтте басталып, дауыс берудің аяқталуына бір күн қалғанда, яғни 2022 жылы 4 маусымда сағат 00-00-де аяқталады. Облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалалары әкімдіктерінің, республика бойынша жергілікті атқарушы органдардың өкілдері ұсынған мәліметтер мен есептерге сәйкес, дауыс берушілердің тізіміне 11 722 536 адам енгізілді. Автор:

https://www.inform.kz/kz/referendum-kuninde-koronavirustyn-taraluynyn-aldyn-alu-algoritmi-bekitildi_a3939055

Саяси өзгерістер барлық деңгейде азаматтардың шешім қабылдауға әзір екенін көрсетті. Бұл туралы әлеуметтану ғылымының докторы, профессор Зарема Шаукенова айтты, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Оның айтуынша, қоғамның талаптары президенттік саяси реформаларлың төрт пакетінде ескеріліп, іске асырылды. Осы тұрғыда маңызды бастамаларды жүзеге асыруға мүмкін болды. Бұл өз кезегінде қоғамда өзара жауапкершілік пен сенімнің жаңа саяси мәдениетін құрудың бастауы болды. Саяси өзгерістер барлық деңгейде азаматтардың шешім қабылдауға әзір екенін көрсетті. Осы орайда суперпрезиденттік басқару түрінен түбегейлі бас тартып, Парламент пен мәслихаттардың өкілеттігін күшейтуге екпін қойылып отыр. Мемлекет басшысы аталған стратегиялық қадамды нақты іске асыру үшін Президент өкілеттігіне қатысты бастамаларды ұсынды. Сонымен қатар, биліктің өкілді тармақтарын қайта құру, сайлау жүйесін жетілдіру, партия жүйесін дамыту үшін мүмкіндіктерді кеңейту, дауыс беру процесін жаңғырту, құқық қорғау институттарын күшейту, БАҚ-тың бәсекеге қабілеттігін арттыру мен азаматтық қоғам институттарының рөлін нығайту, бірінші кезектегі дағдарысқа қарсы іс-шараларды қамту ескерілді. Бұл бастамаларды іске асыру бағытында Конституцияның 30-дан астам бабына түзетулер енгізу керек болды. Бұл ретте осы өзгерістердің ауқымдылығын айтуға болады. «Қазіргі кезде ұсынылған түзетулер қоғамда кеңінен талқыланған болатын. Осы тұрғыда Президенттің ел Конституциясына енгізілетін өзгерістер жобасына референдум өткізу туралы шешімі ерекше маңызды деп ойлаймын. Бұл өз кезегінде жаңа саяси мәдениетті дамыту тұрғысынан шешуші қадам. Осы орайда бүкіл саяси жүйені қайта жаңғырту, оның құқықтық негізін құру дегенді білдіреді», - деді З. Шаукенова.

Бұдан бұрын хабарланғандай, Қазақстанда 10 013 референдум учаскесі іске қосылады. Орталық референдум комиссиясы бюллетеньдерді дайындауға қатысты қаулы қабылдады.

https://www.inform.kz/kz/referendum-zhana-sayasi-madenietti-damytu-turgysynan-manyzdy-kadam-boldy-sarapshy_a3939065

ҚазАқпарат ҚР Орталық референдум комиссиясынан алынған мәліметтер негізінде референдумда дауыс берушінің құқықтары мен міндеттері көрсетілген нұсқаулық ұсынады. Сонымен, 5 маусым күні референдумда дауыс беруге ниеттендіңіз дейік...

І. Сіздің негізгі құқықтарыңыз мен міндеттеріңіз мынадай: «Республикалық референдум туралы» ҚР Конституциялық Заңының 5-бабы бойынша референдумға қатысу құқығына 18 жасқа толған республика азаматтары ие. Сот іс-әрекетке қабілетсіз деп таныған, сондай-ақ, сот үкімі бойынша бас бостандығынан айыру орындарында отырған азаматтардың референдумға қатысуға құқығы жоқ. Республиканың өзге азаматтарының референдумға қатысу құқығын қандай да болмасын тікелей немесе жанама шектеуге жол берілмейді және бұл заң бойынша жазаланады. Азаматтар референдумға тең негізде қатысады және олардың әрқайсысы бір дауысқа ие болады. Азаматтар референдумға тікелей қатысады, яғни әркім өзі үшін ғана дауыс береді.

ІІ. Өз учаскеңізді білу үшін ЖСН мен интернет болса жетіп жатыр Қазақстан азаматтары өз учаскелерін мына ақпараттық ресурстардағы «ЖСН бойынша дауыс беруге арналған учаскені іздеу» сервисінен таба алады: - https://www.gov.kz/referendum

https://www.referendum.gov.kz

https://www.referendum2022.gov.kz

Учаске болмаған жағдайда әкімдіктердің Call-орталықтарының тізімдері автоматты түрде көрсетіледі. Осы сияқты қызмет Kaspi.kz және Нomebank қосымшаларында жасалып жатыр. ІІІ. Референдум учаскесіндегі әрекетіңіз: А) Жеке басыңызды куәландыратын құжатты көрсетіп, референдумға қатысуға құқығы бар азаматтардың тізіміне қол қоясыз да, дауыс беруге арналған бюллетень аласыз. Ә) Бюллетеньді жасырын дауыс беруге арналған кабинада толтырасыз. Б) Өзіңіз дауыс беретін жауап нұсқасының оң жағындағы бос шаршыға кез келген белгі қоясыз. Ескерту: Бюллетеньге қарындашпен белгі қоюға, сондай-ақ оған қандай да бір түзетулер енгізуге жол берілмейді. Яғни, бөгде таңба түссе, бюллетень жарамсыз болып есептеледі. В) Толтырып болған соң бюллетеньді дауыс беруге арналған жәшікке саласыз. ІV. Дауыс беріп шыққаннан кейін журналистер мен бақылаушылар сұрақ қойса, қалай жауап бере аласыз? «Республикалық референдум туралы» Конституциялық Заңның 7-бабының 3-тармағы бойынша референдум өтіп жатқан күні және оның алдындағы күні БАҚ референдумға қойылған мәселені жақтап немесе оған қарсы дауыс беруге шақырмауға тиіс. Яғни, қоғамдық пікірге сұрау салу нәтижелерін, референдум нәтижелерінің болжамдарын, референдумға байланысты өзге де зерттеулерді аталған екі күнде жариялауға тыйым салынады. Демек, бұл мәселеде дауыс берушілерге қатысты нақты талап немесе шектеу жоқ. Жауапкершілік сіздің пікір, пайымыңызды жариялаған БАҚ-тың мойнында болады. V. Іссапарда, отбасы жағдайы бойынша басқа өңірде, қалада жүрсеңіз эксаумақтық принциппен (дәл сол сәтте өзіңіз жүрген мекенжай бойынша) референдумға қатыса аласыз ба? Оның шарттары қандай? Референдумға қатысушы өзінің болатын жерін ауыстырған жағдайда 2022 жылғы 20 мамырдан бастап 4 маусым сағат 18-ге дейін жазбаша өтініші бойынша жеке басын куәландыратын құжатын көрсетіп, тіркеу орны бойынша учаскелік комиссиядан есептен шығару куәлігін алуға мүмкіндігі бар. Есептен шығару куәлігін референдумға қатысушының атынан сенімхат арқылы алуға болады. Мұндай жағдайда өтінішке сенімхаттың көшірмесі қоса беріледі. Ескерту: Есептен шығару куәлігі бір елді мекен шегіндегі референдумның басқа учаскесінде дауыс беруге тілек білдірген референдумға қатысушыға берілмейді. VІ. Ардагерлер мен мүгедектігі бар азаматтар, зейнеткерлер қалай дауыс бере алады? Референдумның жекелеген қатысушылары әр түрлі себептермен дауыс беруге келе алмайтын болса, 5 маусым күнгі сағат 12.00-ге дейін жазбаша өтініш беруі керек. Учаскелік референдум комиссиясы сол өтініш негізінде олардың болатын жерінде дауыс беруді ұйымдастыруға тиіс. VІІ. Шетелде жүрген қазақстандықтар қайда жүгінуі керек? Шетелде жүрген азаматтар Қазақстан Республикасы елшіліктерінің жанындағы референдумның 65 учаскесінде дауыс бере алады. Аталған учаскелердің тізімі ҚР Сыртқы істер министрлігінің сайтында бар. VІІІ. Референдумда сіздің дауыс беру құқығыңыздың бұзылмауын неше халықаралық бақылаушы бақылайды? ҚР Орталық референдум комиссиясы 272 халықаралық байқаушыны аккредиттеді. Оның ішінде 11 халықаралық ұйымнан 209 байқаушы, 25 шет мемлекеттен 63 байқаушы аккредиттелген. Айта кетейік, кеше референдум күнінде коронавирустың таралуының алдын алу алгоритмі бекітілді. Бас санитар дәрігер Айжан Есмағамбетованың жаңа қаулысы бойынша референдумды өткізу кезінде: 1) адамдардың көп жиналуына жол бермей, әлеуметтік қашықтықты сақтауды қамтамасыз ете отырып, референдумға қатысушылардың легін реттеуді; 2) үй-жайларда желдеткіш/ауа баптау жүйелерінің үзіліссіз жұмыс істеуін; 3) ауаны жасанды желдету жүйесі болмаған жағдайда үй-жайларды жүйелі желдетуді; 4) дауыс беру алдында және күні бойы қажеттілігіне қарай үй-жайларды желдетуді; 5) дауыс беру алдында және күні бойы қажеттілігіне қарай үй-жайларды жуу құралдарын қолдана отырып тазалау, ылғалды жинау, дезинфекция жүргізуді қамтамасыз ету қажет. Аталған қаулының орындалуын облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдері, бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлері, аумақтық референдум комиссиялары қамтамасыз етуі тиіс. ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусиннің айтуынша, референдум кезінде онлайн дауыс беру тетігі қарастырылмаған. «Референдум 2-3 жыл бұрын жоспарланған жоқ. Референдумды цифрлық түрде өткізу үшін технология жалпы дайын. Нақтырақ айтсам, жарты немесе 1 жыл уақыт берсе, дайындауға болады. Бірақ заңдылығын, ақпараттық қауіпсіздігін де ескеруіміз керек. Дауыс беру қалай өтті? «Базада өзі отыр ма, басқа біреу дауыс берді ме?» деген сұрақтар туындайды. Келешекте қолға алу үшін Орталық сайлау комиссиясына біз ұсыныс жасаймыз, бірге талқылаймыз», - деген еді ол ақтөбеліктермен өткен кездесуде.

https://www.inform.kz/kz/referendumga-baratyn-adam-neni-bilu-kerek_a3939300

Қазақстан студенттері альянсының президенті, ҚР Сенат жанындағы жастар мәселелері жөніндегі кеңес мүшесі Ілияс Түстікбаев 5 маусымдағы республикалық референдумға шығарылатын өзгерістерді болашақта қабылданатын демократиялық заңдадырдың бастамасы ғана ретінде атады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі. «Конституциялық реформаның ішінде нақты жастарға да керек өзгерістер бар. Бұл мемлекетті демкоратияландыру бағытында шығарылатын заңдардың тек басы ғана. Осы өзгерістер қабылданған кейін әрі қарай жерге байланысты, прокуратураға, сайлауға байланысты, партияға байланысты, БАҚ-қа байланысты түрлі жаңа заңдар қабылданады», - деген сарапшы еліміз бойынша жер кезегіне тұрып жатқан жастардың көбейгенін атап өтті. «Статистика бойныша жер алуға өтінім бергендердің арасында жастардың үлесі басым екен. Жер кезегіне жастар көп тұрып жатыр. Бұл жастардың конституциялық реформаларға сенетінін, ертең игерілмей жатқан жердің мемлекетке қайтарылып, жастарға берілетініне сенімді екенін көрсетеді. Шынымен де солай болады. Кейбір азаматтардың меншігінде мыңдаған, жүзмыңдаған гектар жер бар. Ол қазір игерілмей бос жатыр. Қазіргі заңның күшімен оны мемлекетке қайтару мүмкін емес. Болашақта тиісті заң енгізіліп бос жердің бәрі мемлекет меншігіне қайтарылады. Оны игерем, жұмыс істеймін деген азаматтарға қайта таратып береді», - деді Ілияс Түстікбаев. Айта кетейік, референдумға баратын қазақстандықтарға мына мәліметтерді білгені абзал. Автор: Есімжан Нақтыбай

https://www.inform.kz/kz/referendumga-shygarylatyn-ozgerister-demokratiyalyk-zandarga-zhol-ashady-iliyas-tustikbaev_a3939369