Мәжіліс депутаты Александр Милютин және Төтенше жағдайлар министрлігінің өкілдері жұмыс сапарымен Ақмола облысына келіп, облыстың ТЖ департаментінің қызметкерлерімен кездесулер өткізді, деп хабарлады ведомствоның баспасөз қызметі.

Кездесу барысында Мәжіліс депутаты Щучинск қаласы жа­са­ғының қызметкерлеріне Конституцияға ұсынылған өзге­ріс­терді түсіндірді. Кезде­суге азаматтық қорғау орган­да­ры­ның 100-ден астам қыз­мет­кері қатысып, болашақ рефе­рендум туралы өздерін қызық­ты­рған сұрақтар қойды.

«Болашақ референдум бар­лық қазақстандық үшін өте маңызды оқиға, өйт­ке­ні референдум арқылы Конс­ти­ту­цияға 1995 жылдан бастап өзгерістер енгізілген жоқ. Біздің рес­пуб­ли­камыздың әрбір азаматы, азаматтық қорғау орган­дарының қызметкері осы ма­ңыз­ды сая­си оқиғаға қаты­суға және өз ұстанымын біл­ді­руге құқылы», деп атап өтті Мә­жілістің Экология мәсе­ле­лері және табиғат пайдала­ну коми­те­тінің төрағасы Алек­сандр Милютин.

ТЖМ өкілдері Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бас­та­масымен қолға алынған конс­ти­туциялық реформаның негізгі бағыттары туралы егжей-тегжей айтып берді. «Бұл түзе­тулер жалпы алғанда пре­зиденттік реформалар мен­ Жаңа Қазақстан рухына сәй­кес келетін Кон­сти­ту­ция баптарының үш­тен бір бөлігін қамтиды. Конс­­ти­туция­лық өзгерістер мем­ле­кет­тің толыққанды дамуы, сондай-ақ жаңа ұрпақтың мүд­десін көрсету үшін керек», деп атап өтті А.Милютин.

Кездесу соңында Мәжіліс депутаты мен Төтенше жағ­дай­лар министрлігінің өкіл­де­рі қойылған сұрақтарға жауап беріп, қаты­су­шыларды осы жыл­дың 5 маусымында өтетін бүкіл­халықтық референдумға бел­сен­ді қатысуға шақырды.

https://egemen.kz/article/313950-referendumgha-qatysudynh-manhyzy-zor

Халықаралық білім беру корпорациясында конституциялық реформаларды түсіндіру мәселелеріне арналған «Конституция – мемлекеттің негізгі заңы» тақырыбында вебинар өтті.

Іс-шара алдағы 5 маусымда өтетін Конституцияға өзге­ріс­тер енгізу жөніндегі жал­пы­республикалық рефе­рен­думға орайластырылған. Вебинарға Халықаралық білім беру кор­по­рациясының 50-ден астам бел­сен­ді студенті қатысты.

Алматы қаласының мәс­ли­хат депутаты Әсия Ақа­но­ва республикалық рефе­рен­думға ұсынылатын өзге­ріс­тер мен толықтыруларды түсін­дір­ді. «Жаңа Қазақстан білімді, ізденімпаз және жасампаз жас азаматтың интеллектуалды ұр­па­ғы түсінігіне сәйкес келуі тиіс. Сондықтан жастар түсіндіру жұ­мыстарына, іс-шараларға, оның ішінде пікірталастарға бел­сен­ді қатысуы маңызды», деп түйіндеді сөзін депутат.

Жалпы жиын ашық сұрақ-жауап форматында ұйым­дас­ты­рылды. Сонымен қатар жас­тар елдің саяси, әлеуметтік, эко­но­микалық және мәдени дамуы жолында қабылданатын конституциялық реформалар, сондай-ақ Конституцияны же­тіл­діру туралы өз пікірлерін біл­дір­ді. ХБК студенті Бағлан Лес­беков мүгедек жандарға кө­мек көрсету мәселесін атап өтсе, Айым Масабаева әрбір Қазақстан азаматы оң өзгерістерді өзі­нен бастау керектігін, яғни «әр­қай­сымыздың игі істеріміз бен оң бас­тамаларымыз Жаңа Қазақ­стан­ға айналудың алғашқы қа­да­мы» деген пікірін қосты. Сон­дай-ақ вебинар аясында әлеу­мет­тік желілердегі, оның ішінде TikTok-тағы ақпаратты сұрыптау мәсе­ле­сі қозғалды.

https://egemen.kz/article/313951-zhastar-onh-ozgeristerge-dayyn

Казахстанский политолог Марат Шибутов разъяснил, как после принятия поправок в Конституцию изменится работа парламента, передаёт BaigeNews.kz.

Приводим полный комментарий политолога.
"На референдуме 5 июня вы будете голосовать не только за изменение полномочий президента, но и за изменение полномочий парламента. Мажилис будет формироваться не только по партиям, но и через одномандатные территориальные избирательные округа. То есть будет около 30 округов, от которых будут выбирать по одному депутату напрямую. Депутатов, которые будут избираться по одномандатным округам, избиратели смогут отозвать, если они не будут выполнять предвыборные обещания. Это называется императивный мандат.
В сенате вместо 15 депутатов, прошедших по президентской квоте, будет всего 10. Из них пятерых президент будет назначать сам. А пятерых назначат по рекомендации Ассамблеи народа Казахстана. Соответственно, квота Ассамблеи, девять депутатов, которая была в мажилисе, теперь исчезает. И теперь мажилис будет состоять из 98 депутатов. 70% из них будут избираться по партийным спискам, по единому округу. И 30% будут избираться по одномандатным округам.
Очень главное, что сенат теперь будет просто одобрять или не одобрять законы. Он не будет их принимать. А он будет просто одобрять, но правда будет вносить также свои поправки в законопроект, который придет к ним из мажилиса.
Также вводится такая вещь, которая в принципе была сделана по опыту пандемии коронавируса. Если требуются чрезвычайные меры и необходимо быстро принять законопроект, то их теперь могут рассматривать сразу на общем заседании палат парламента без каких-либо дополнительных процедур. Также расширяется список должностей, который утверждает парламент.
Это то, что меняется в нашем парламенте, и делает его совсем другим. Он больше будет подчинён избирателям".

https://baigenews.kz/news/kak_referendum_izmenit_polnomochiya_parlamenta_rk-_rasskazal_politolog/

Более 11 миллионов казахстанцев смогут прийти на избирательные участки в это воскресенье и отдать свой голос за или против поправок в Конституцию Казахстана.

В рамках предстоящего референдума телеканал КТК окажет информационную поддержку экзитполу – опросу на выходе из избирательных участков, который проводит научно-исследовательская ассоциация "Институт демократии" по собственной инициативе, сообщает BaigeNews.kz со ссылкой на КТК.

Институт демократии создан в 1995 году. Компания специализируется на проведении социологических исследований по актуальным вопросам развития общества, обладает разветвленной сетью интервьюеров по всему Казахстану, использует современные методы сбора и обработки информации, тесно сотрудничает с академическими институтами, коммерческими структурами, общественными и политическими объединениями, с государственными органами. Среди направлений деятельности ассоциации – электоральные исследования и проведение экзитполов .

Данные соцопроса одними из первых узнают зрители КТК. Они прозвучат в прямом эфире новостей в 00:15 6 июня, а также будут доступны на страницах в социальных сетях.

https://baigenews.kz/news/ktk_ozvuchit_dannye_ekzitpola_posle_zakrytiya_izbiratelnykh_uchastkov/

Первый замминистра иностранных дел РК Казахстан Акан Рахметуллин встретился с министром иностранных дел Польши Збигневым Рау. Дипломат находится в Казахстане с официальным двухдневным визитом в рамках турне по странам Центральной Азии в качестве действующего председателя Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе (ОБСЕ), передаёт BaigeNews.kz со ссылкой на пресс-службу МИД РК.

Стороны обсудили широкий спектр вопросов сотрудничества в рамках ОБСЕ.

Отдельной темой переговоров стали политическая трансформация Казахстана и предстоящий всенародный референдум по внесению изменений и дополнений в Конституцию РК. Рахметуллин поделился с представителем ОБСЕ опытом и основными этапами реализации реформ, направленных на строительство "Нового Казахстана" и формирования "Второй Республики".

Рау отметил, что направление происходящих сегодня в Казахстане изменений заслуживает положительной оценки. В этой связи, Действующий председатель ОБСЕ подчеркнул, что "предстоящий референдум станет конституционным прорывом в истории независимого Казахстана".

Выражая поддержку демократическим реформам в стране, он отдельно остановился на важности формирования эффективной системы местного самоуправления, и акцентировал готовность Польши продолжать делиться с Казахстаном своим положительным опытом в данной сфере.

Кроме того, затронув тему сотрудничества в рамках гуманитарного измерения ОБСЕ, стороны отметили значение взаимодействия в контексте членства Казахстана в Совете ООН по правам человека.

Рау поблагодарил казахстанскую сторону за поддержку председательства Польши в Организации. В данном контексте, напомнив о казахстанских достижениях в этой сфере, он отметил, что "Астанинская декларация остаётся важнейшим документом в эволюции ОБСЕ".

Акан Рахметуллин подтвердил готовность Казахстана продолжать содействовать работе ОБСЕ, подчеркнув необходимость сохранения в её рамках сбалансированного подхода к реализации инициатив во всех трёх измерениях: военно-политическом, экономико-экологическом и гуманитарном.

Обсуждая международную повестку дня, стороны обратили внимание на вызовы, с которыми приходится сталкиваться польскому председательству в связи с возрастающей геополитической напряжённостью в регионе. Дипломаты обменялись мнениями по мерам восстановления доверия и укрепления сотрудничества в сфере безопасности между государствами-участниками Организации.

В завершение встречи стороны отметили эффективное взаимодействие Казахстана и Польши в многостороннем формате и договорились продолжить конструктивный диалог по всему спектру двусторонних отношений.

 https://baigenews.kz/news/referendum_stanet_konstitutsionnym_proryvom_v_istorii_nezavisimogo_kazakhstana_-_predsedatel_obse/

Қазіргі қолданыстағы Конституцияда өзгерістер мен толықтырулар енгізілген баптардың бір қатары Ата заңның Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқаруды қамтыған VIII бөлімі.

Аталған бөлімде барлығы 5 бап бар. Соның ішінде 87-бап еліміздегі өңірлердің әкімдерін тағайындау немесе сайлау тәртібіне арналған.

Оқырмандардың есінде болса, өткен жылы еліміздегі ауыл әкімдерін сайлау жүйесі енгізілген болатын. Ал Мемлекет басшысы өз сөзінде алдағы уақытта бұл үрдіс аудан әкімдеріне қолданылатынын айтқан еді. 

87-бапта атап көрсетілгендей, бұған дейін елдегі облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар мен аудан әкімдерін жергілікті мәслихаттың келісімімен Президент тағайындап келген болатын. 

Осы жолы жалпыхалықтық референдумға ұсынылған Ата заң жобасында 87-баптың 4, 5-тармақтары жаңа редакцияда жазылды. Мысалы 87-баптың 4-тармағы бойынша бұдан былай әкім қызметіне Президент кемінде екі кандидат ұсынады. Мәслихат депутаттарының басым дауысын иеленген кандидат сол өңірге әкім болып тағайындалады.

Тағы бір айта кетерлігі, Мемлекет басшысы облыстың, қаланың, ауданның әкімдерін өз ұйғарымы бойынша орнынан алып тастай алады.

87-баптың 5-тармағына енгізілген өзгеріс – жергілікті мәслихат депутаттарының сол аумақтағы әкімге сенімсіздік білдіру мәселесін анық түсіндірді. Бұған дейін бірден Мемлекет басшысына жүгініп келсе, енді жергілікті әкімдіктен жоғары отырған әкімге жүгіне алады. Мысалы ауыл әкімі жөнінде ауданға, аудан әкімі жөнінде қалаға, қала әкімі жөнінде облысқа дегендей.

Сонымен жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысты жаңа өзгерістер енгізілген 87-бапта басқа қандай жаңалықтар барын төмендегі салыстырудан оқып көруге болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

87-бап

Жаңа нұсқада: 87-бапта:

1) 4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

«4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдерін тиісінше облыстың аумағында орналасқан мәслихаттар депутаттарының немесе республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары депутаттарының келісімімен Республика Президенті қызметке тағайындайды.

Республика Президенті дауыс беру жүргізілетін кемінде екі кандидатураны ұсынады. Дауыс беруге қатысқан мәслихат депутаттарының көп дауысын алған кандидат олардың келісімін алды деп есептеледі.

Өзге әкімшілік-аумақтық бірліктердің әкімдері заңда айқындалатын тәртіппен қызметке тағайындалады немесе сайланады, сондай-ақ қызметінен босатылады. Республика Президенті өзінің ұйғаруы бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдерін қызметінен босатуға құқылы»;

Ескі нұсқада: 87-баптың 4-тармағы

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдерін қызметке тиісінше облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарының келісімімен Республика Президенті тағайындайды. Өзге әкімшілік-аумақтық бөліністердің әкімдері заңда айқындалатын тәртіппен қызметке тағайындалады немесе сайланады, сондай-ақ қызметінен босатылады.

Жаңа нұсқада: 87-бапта:

2) 5-тармақтың екінші сөйлемі мынадай редакцияда жазылсын:

«Бұл жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен әкімге сенімсіздік білдіруге және оны қызметінен босату жөнінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдеріне қатысты тиісінше Республика Президентінің не өзге де әкімшілік-аумақтық бірліктердің әкімдеріне қатысты жоғары тұрған әкімнің алдына мәселе қоюға құқылы».

Ескі нұсқада: 87-баптың 5-тармағы

5. Мәслихат депутаттарының жалпы санының кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселе қойылуы мүмкін. Бұл жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен әкімге сенімсіздік білдіруге және оны қызметінен босату жөнінде тиісінше Республика Президентінің не жоғары тұрған әкімнің алдына мәселе қоюға хақылы. Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана әкімдерінің өкілеттігі жаңадан сайланған Республика Президенті қызметіне кіріскен кезде тоқтатылады.

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап, 72-бап, 73-бап, 74-бап, 78, 82, 83-баптар.

https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-87-bap_279706/

Қазақстан студенттері альянсы өткізген онлайн сауалнамаға қатысқан 10 мың студенттің 86 % референдумға баратынын айтқан, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі. Бұл туралы аталмыш альянс президенті Ілияс Түстікбаев Л.Гумиев атындағы Еуразия ұлттық университетінде өткен дөңгелек үстелде айтты.

«Осы айдың басында, референдум туралы алғашқы түсіндіру жұмыстарын бастаған кезде жоғары оқу орындарының, колледждердің студенттері мен оқытушыларын қамтимыз деп жоспарладық. Университеттер мен жоғары оқу орындарында 1 миллиондай адам білім алып жатыр. Бірақ олардың бәрі 18-ге толмағанын ескеру керек. Қазір бүкіл колледждер мен униерситеттерде референдумды түсіндіру жұмыстары жүргізіліп болды. Жасы 18-ге толған 300 мың студент қамтылды», - деді ол.

Айтуынша, түсіндіру жұмыстарынан кейін әлеуметтік желі арқылы онлайн сауалнама жүргізілген.

«Әлеуметтік желідегі парақшаларымызда 70 мыңдай оқырман бар. Кім референдумды қолдайтынын сұрап, сауалнама жүргізгенбіз. 80% референдумға баратындарын, қолдайтындарын айтты. 70 мың оқырманның 10 мыңы сауалнамаға қатысқан болатын. Нақтырақ айтсақ, 86%-ы референдумға баратынын айтып дауыс берсе, шамамен 11-12% әлі нақты шешім қабылдамағанын айтты. Яғни, бұларға түсіндіру жұмыстары жетпеген деп есептедік. Немесе толық түсініп үлгермеген», - деді Ілияс Түстікбаев.

Айта кетейік, референдумға баратын қазақстандықтарға мына мәліметтерді білгені абзал.

https://www.inform.kz/kz/saualnamaga-katyskan-10-myn-studenttin-86-referendumga-baratynyn-aytkan_a3939399

Реформа жекелеген тұлғалардың, оның ішінде Президенттің артықшылығын ұлғайту үшін емес, бүкіл қоғамның мүддесі үшін өткізіледі. Бұл туралы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев айтты, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі. «Қазақстанда Конституцияны өзгерту жөніндегі жалпыұлттық референдум алғаш рет өтеді. Бұл оқиға еліміздегі демократиялық дәстүрлерді бекіту жолындағы маңызды қадамға айналады. Еліміздің азаматтары конституциялық өзгерістердің мән-маңызын жалпы түсінеді», - деді ҚР Президенті Ұлттық ғылым академиясының 75 жылдығына арналған салтанатты сессияда сөйлеген сөзінде.

Мемлекет басшысының атап өтуінше, референдумға елімізде де, шетелде де қызығушылық жоғары. Бұл қоғамдық-саяси өзгерістерге деген әлеуметтік сұраныстың жоғары екендігін, адамдар алдағы өзгерістерге шынайы сенетіндігін білдіреді.

«Бұл – заңдылық. Өйткені, реформа жекелеген тұлғалардың, оның ішінде Президенттің артықшылығын ұлғайту үшін емес, бүкіл қоғамның мүддесіне орай өткізіледі. Маған елдің ішінде және шетелден «іс басындағы Мемлекет басшысы референдум арқылы өз өкілеттігі мерзімін ұзартпақ па? Яғни, президенттік мерзімін жаңадан қайта бастамақ па?» деген сұрақтар қойылды. Жауап беремін: Мұндай ниет болған жоқ және болмайды да. Ұсынылған саяси жаңғыру бағдарламасы мазмұны жағынан өте ауқымды. Негізгі басымдық азаматтардың құқықтары мен бостандықтар қорғау жүйесін күшейтуге, азаматтардың мемлекетті басқаруға қатысуын кеңейтуге, билік институттарының транспаренттілігі мен тиімділігін көтеруге жасалған», - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

https://www.inform.kz/kz/referendum-elimizdegi-demokratiyalyk-dasturlerdi-bekitu-zholyndagy-manyzdy-kadamga-aynalady-kr-prezidenti_a3939582

Алдағы референдум – бұл елдегі саяси трансформацияның соңғы сатысы емес. Бұл туралы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев айтты, деп хабарлайды қазАқпарат тілшісі.

«Алдағы референдум – бұл елдегі саяси трансформацияның соңғы сатысы емес екенін атап өткім келеді. Бұл түптеп келгенде оның бастауы. Жұмыс енді ғана басталады. Өйткені, өмірдің өзі және азаматтардың қажеттілігі біздің алдымызға жаңа міндеттерді жүктейтіні сөзсіз. Біз саяси салада «талдырма терапия» орынсыз екеніне сүйенуміз қажет», - деді ҚР Президенті Ұлттық ғылым академиясының 75 жылдығына арналған салтанатты сессияда сөйлеген сөзінде. Мемлекет басшысының пайымынша, күрделі геосаяси ахуалда ол келеңсіз салдарға, құлдырауға, тіпті мемлекеттіктен айырылып қалуға әкелуі мүмкін.

Сондықтан да осынау күрделі жолда әр қадамды ойластыра отырып, нық әрі сенімді басу қажет. «Тасыған өзеннен өтерде аяғыңның жерге тиетінін білуің қажет» дейді шығыс даналығы. Ең бастысы – қоғамымыз алғашқы қадам жасауға дайын және ол ең соңғысы болмақ емес. Реформаның міндетті түрде жалғасы болады», - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

https://www.inform.kz/kz/tokaev-aldagy-referendum-bul-eldegi-sayasi-transformaciyanyn-songy-satysy-emes_a3939588

Елімізде жүргізіліп жатқан конституциялық реформаның әр қазақстандыққа тікелей қатысы бар. Соның ішінде жастар үшін бүгінгі өзгерістердің маңызы зор. Себебі Жаңа Қазақстанның иесі де, оның қозғаушы күші де қазіргі жас буын екені анық. Бұл туралы ҚР Парламенті Сенатының төрағасы Мәулен Әшімбаев өзінің Facebook-тегі парақшасында жазды, деп хабарлайды ҚазАқпарат.

«Сондықтан бір топ сенатормен бірге Түркістан қаласында Қожа Ахмет Ясауи атындағы Қазақ-түрік халықаралық университетінің оқытушыларымен және студенттерімен кездесіп, қолға алынған саяси бастамаларды жан-жақты талқыладық. Өзгерістер, ең алдымен, адам құқығын қорғауды, әділеттілік қағидаты мен заң үстемдігін қамтамасыз етуді және баршаға бірдей тең мүмкіндік жасауды көздейді. Парламенттің рөлі мен халық алдындағы жауапкершілігін күшейту де негізгі міндеттердің бірі. Жергілікті атқарушы және өкілді органдардың дербестігін арттыру, саяси монополияны болдырмау үшін қолға алынған басымдықтардың да мәні жоғары. Кездесуде осы мәселелерге кеңінен тоқталып, конституциялық реформаның ең басты мақсаты мемлекеттілігіміз бен Тәуелсіздігімізді нығайту екенін айттым»,-деп жазды Сенат төрағасы.

«Осы ретте жастарымыздың белсенділігін ерекше атап өткім келеді. Олар жаңару мен жаңғыру жолындағы істерге атсалысуға дайын екендерін жеткізді. Облысқа сапар барысында өңірдегі әлеуметтік кәсіпкерлермен де кездестім. Бұл сала Сенаттың басты назарында екені мәлім. Осы бағытта еңбек етіп жүрген түркістандық кәсіпкерлер бүгінгі реформалардан үлкен үміт күтетіндерін айтты. Облыстағы әлеуметтік кәсіпкерліктің жай-күйі мен оны әрі қарай дамыту мәселесі де әңгімемізге арқау болды. Кентау қаласындағы трансформатор зауытына да арнайы ат басын бұрдық. Зауыт ұжымымен кездесуде саяси өзгерістердің салмағы мен негізгі басымдықтарын сөз еттік. Жаңа Конституцияда әр азаматтың, оның ішінде еңбек адамдарының құқығын қорғауға және барлық салада әділеттілік орнатуға басымдық берілетінін айттық. Осы орайда Түркістан жұрты алдағы референдумге белсенді қатысып, Жаңа Қазақстан құру ісіне үлкен үлес қосады деп сенеміз және соған шақырамыз»,-дейді Мәулен Әшімбаев.

https://www.inform.kz/kz/konstituciyalyk-reformanyn-en-basty-maksaty-memlekettiligimiz-ben-tauelsizdigimizdi-nygaytu-ashimbaev_a3939736