На площадке independ.kz состоялся брифинг общественного объединения «Центр гражданских инициатив».

Тема мероприятия была посвящена предстоящему референдуму по внесению поправок в Конституцию.

В ходе брифинга представители общественного объединения объявили о создании штаба, который будет осуществлять мониторинг референдума.

Как подчеркнула руководитель штаба Ботагоз Кудышева, «Центр гражданских инициатив» поддерживает проведение референдума как возможность свободного волеизъявления народа. Каждый гражданин страны сегодня вдохновлен идеей построения Нового Казахстана как общества равных возможностей, социальной справедливости и благополучия каждого человека.

От имени активистов общественного объединения она выразила уверенность, что неправительственные организации в Новом Казахстане будут играть ключевую роль.

Координатор Ауэзовского района Жанна Мукатаева обратила внимание на то, что волонтеры общественного объединения всегда стремятся находиться в центре общественных процессов страны, ведут мониторинг работы государственных структур. «Центр гражданских инициатив» на постоянной основе привлекает добровольцев.

Завершал мероприятие координатор Алмалинского района Жасулан Тажибаев, который призвал всех горожан проголосовать на референдуме и тем самым внести свой вклад в строительство Нового Казахстана.

По словам наблюдателей, штаб организации будет работать с 4 по 6 июня по адресу ул. Маркова, 46 (угол ул. Габдуллина), 4-й этаж (мкр. Коктем).

https://365info.kz/2022/05/nablyudateli-nachali-podgotovku-k-referendumu-v-almaty

Алдағы 5 маусымда елмізде ірі саяси өзгерістерге мұрындық болатын  жалпыхалықтық референдум өтетіні баршамызға белгілі. 

Маңызды таңдау қарсаңында облыстық референдумды қолдау штабының белді мүшесі заң ғылымдарының кандидаты Рашид Нұрмағамбетовтің пікірін білген едік.

Президент 1995 жылғы қолданыстағы Конституцияның нормаларына ұсынған түзетулер сөзсіз тарихи маңызы бар қадам. Осы өзгерістердің нәтижелері қазақстандықтардың саяси-құқықтық мүдделері қорғалатын болады. Бұл өз кезегінде әрбір еліміздің азаматы үшін маңызды мемлекеттік мәселелерді шешуде өзіндік пікірлерін нығайтып, атқарушы биліктің халықпен санасуына ықпал жасайтын қадамдар, - деді ол. 

Ата заңдағы жоспарланған түзетулер өзгеріс жолдарының призмасы арқылы мемлекеттік модельдің алдағы кешенді өзгеруін көруге болады. 

Онда тепе-теңдікті сақтау мен тепе-теңдіктің тиімді жүйесін құру маңызды рөл атқарады. Билік тармақтары тепе-теңдікті мемлекеттік дәрежеде Президенті қамтамасыз етеді. Ал, республикалық және өңірлік деңгейлерде биліктің өкілді органдарының рөлін нығайту, депутаттарды сайлаудың аралас мажоритарлық моделін енгізу әрбір азаматқа мемлекеттің, өңірінің, туған жерін дамытуға жеке үлесін қосуға мүмкіндік береді, - дейді жас ғалым Рашид Нұрмағамбетов.

Ата заңдағы өзгерістердің басым бағыттарының бірі Президенттік басқару жүйесінен алшақтап, Парламентке басымдық беру болып отыр.

Енді осы тұрғыда мажоритарлық модельге тоқталып кетсем. Бұл  бастама біз үшін жаңалық емес деп айтуға болады. Оны біз тәжірбиде бұрын қолданып келдік. Сондықтан ел арасында артық әңгіме туғызбай қоғам болып түсіністікпен қарауымыз керек. Тарихқа зер салсақ еліміз 1990 жылдардың соңына  дейін мажоритарлық жүйе бойынша сайлаулар өтіп келді. Қазір әлемнің алдыңғы қатарлы өркениетті елдерде осы сайлау тәсілі  бар. Ендігі кезекте елдегі саяси партиялар барынша жетіліп, ел сеніміне толық ие болуы керек. Бізің саяси майданымызда  7-8 ғана партияның атын естиміз. Кейбірі тек сайлау кезінде ғана еске түсетіні жасырын емес, - дейді жас ғалым Рашид Нұрмағамбетов.

https://baq.kz/nurmagambetov-mazhoritarlyq-model-biz-ushin-zhanalyq-emes_279410/

Бұл туралы Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев «Ұлттық мүдде» диалог алаңының кезекті отырысында айтты.

Алматыны қазақ зиялыларының қарашаңырағы десек, артық бола қоймас. Әлі күнге дейін ғылым, әдебиет, мәдениет, руханият саласындағы тұлғалардың көбі осы қалада шоғырланған. Сондықтан Сенат жанындағы «Ұлттық мүдде» диалог алаңының кезекті отырысын Алматыда өткіздік. Зиялы қауымның қашанда елдің сөзін сөйлеп, ұлттың жоғын түгендеп жүретіні белгілі. Бұл жолы да елдік мәселе, төл құндылық, әдебиет, өнер және тағы басқа маңызды салалар бойынша ашық әңгіме болды. Әсіресе, мемлекеттік тіл, ұлттық идеология, жастар тәрбиесіне қатысты орынды мәселелер көтеріліп, ұтымды ұсыныстар айтылды. Алдағы уақытта оның бәрін өз жұмысымызда ескереміз, - деп жазды Сенат төрағасы. 

Кездесуде Ұлықбек Есдәулет, Жүрсін Ерман, Болат Әбділманов, Кенжехан Матыжанов, Сәкен Майғазиев, Ринат Зайытов және тағы басқа азаматтар тарихи сананы жаңғыртатын және ұлттық болмысты ұлықтайтын басым бағыттарға назар аударды. 

Отырысқа қатысқандар елімізде жүргізіліп жатқан саяси реформалардан да қалыс қалмай, Президентіміздің бастамалары жөнінде өз пікірлерін білдірді. Олар конституциялық өзгерістер елдік пен егемендікті нығайтудың аса маңызды тетігі екенін айтты. Шын мәнінде, ұсынылған өзгерістер, ең алдымен, заң үстемдігін орнатуды, адам құқығын қорғауды, азаматтардың бәріне бірдей тең мүмкіндік жасауды көздейтіні белгілі. Бұл бүгінгі реформалардың өзегі десек те, қателеспейміз. Жаңа нормалар Парламенттің рөлін және оның халық алдындағы жауапкершілігін арттыруды да мақсат тұтады. Сондай-ақ осы өзгерістер арқылы жергілікті атқарушы және өкілді органдардың дербестігі арта түспек. Саяси бәсекелестікті күшейтуге және билік монополиясын жоюға арналған бірқатар маңызды түзету де ұсынылғаны мәлім, - деді ол.

Әшімбаев бұл жұмыс Конституцияға өзгерістер енгізумен шектелмейтіні түсінікті екенін айтты.

Мұндай кешенді түзетулер Қазақстанды демократиялық, құқықтық, әділетті, әлеуметтік мемлекет ретінде нығайтуға арналған. Бұл жұмыс Конституцияға өзгерістер енгізумен шектелмейтіні түсінікті. Саяси жүйемізді реформалау алдағы уақытта да кезең кезеңімен жалғаса береді. Ос ретте еліміздің зиялы қауымы бұл бағыттағы бастамалардан тыс қалмай, ұлттық мүдде жолында әрдайым белсенділік танытатынына ешқандай күмән жоқ, - деді Әшімбаев. 

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/sayasi-zhuyemizdi-reformalau-aldagy-uaqytta-da-kezen-kezenimen-zhalgasa-beredi-ashimbaev_279408/

5 июня 2022 года в Казахстане пройдет референдум по внесению изменений и дополнений в Конституцию. Прокурор города Алматы Берик Жуйриктаев разъяснил пользователям Zakon.kz правовые вопросы, касающиеся этого события.

- Берик Куанышбекович, приближается референдум. Многих волнует, как будет обеспечиваться его законность и кто будет заниматься этим вопросом.

- Законность в проведении предстоящего референдума будут обеспечивать органы прокуратуры, это наша главная задача. Мы будем участвовать в этом мероприятии от начала до конца, то есть от процедуры агитации до подведения итогов голосования и следить за порядком, не допускать нарушений закона, оперативно реагировать на все возможные ситуации и принимать соответствующие меры.

– Чем отличается референдум от выборов?

– Республиканский референдум – это всенародное голосование по изменению Конституции, законов, в том числе конституционных, и по другим наиболее важным вопросам государственной жизни страны.

А выборы – свободное осуществление гражданином республики своего права избирать и быть избранным.

Обе процедуры реализуются путем всенародного голосования, соответственно, процесс подготовки и проведения этих мероприятий очень схож.

– Так в чем же разница?

– Разница в том, что выборы организуются только при избрании президента или лиц в представительные органы, а референдум – для решения важных государственных вопросов. То есть основным отличием является фактор выборности.

Во время референдума гражданин, пользуясь своим правом, поддерживает или отклоняет предложенные государством меры. В нашем же случае – внесение изменений и дополнений в Конституцию страны.

– Какие обычно нарушения допускаются во время таких мероприятий?

– На примере прошедших очередных выборов в Мажилис Парламента и маслихаты в январе 2021 года могу сказать, что большинство нарушений совершаются при проведении агитации.

По выборному законодательству в предшествующий референдуму день и в день проведения референдума агитация запрещается, но многие граждане, не обладая элементарными юридическими знаниями, нарушают эти требования, проводят незаконную агитацию или опросы общественности.

В прошлом году, к примеру, за аналогичные нарушения были привлечены к административной ответственности четыре человека.

– А печатные агитационные материалы и плакаты, которые повесили вне помещений ранее, надо снимать перед референдумом или нет?

– Не надо, они могут висеть на прежнем месте.

– Кто принимает меры в отношении нарушителей выборного законодательства? Акиматы?

– Нет. По фактам нарушений выборных процессов административные производства возбуждаются исключительно органами прокуратуры.

Особо хочу сказать, что при проведении таких важных государственных мероприятий, как референдум или выборы, некоторые лица начинают призывать граждан на всякого рода митинги и публичные собрания. Этого нельзя делать, это запрещено законом.

Разъясняю, что за подобные действия предусмотрена уголовная и административная ответственность. Если граждане хотят провести митинг, пикет, демонстрацию или шествие, то нужно в установленные законом сроки подать в местный исполнительный орган уведомление и заявление.

– А если у них имеются жалобы, то куда следует обращаться?

– В суды, прокуратуру и избирательную комиссию. К ним могут обращаться не только граждане, но и члены избирательных комиссий, и представители зарегистрированных общественных объединений.

Все жалобы, заявления и обращения касательно проведения голосования должны быть рассмотрены в пятидневный срок. Но если они поступили менее чем за пять дней до голосования или в день голосования, то рассматриваются немедленно. Таков закон.

Также хочу проинформировать, что для своевременного приема и рассмотрения жалоб во время избирательного процесса прокуратура, суды, полиция и другие уполномоченные государственные органы будут работать без выходных, в том числе в день голосования.

Кроме этого, мы организовали работу дежурных прокуроров по вопросам референдума и открыли горячую линию, куда может обратиться любой желающий по телефонам: 265-03-35, 224-01-68.

– Берик Куанышбекович, а вы сами пойдете на референдум голосовать?

– Я как гражданин своей страны, пользуясь своими конституционными правами, в обязательном порядке буду принимать участие в референдуме. Для меня лично это важно.

https://www.zakon.kz/6015501-zakonnost-vo-vremia-referenduma-budut-obespechivat-nadzornye-organy-prokuror.html

Екі тармақтан тұратын бап бұған дейін де бірнеше рет өзгертіліп, бірнеше рет түсіндірме берілген болатын. Ал осы жолғы референдумға ұсынылған жобада аталған бапқа тағы 3 тармақ қосылатыны көрсетілген.

Жаңадан енгізілген үш тармақ негізінен Конституциялық соттың жұмысын, оған халық қалай жүгіне алатынын, оны кім арқылы жүзеге асыратынын айқындап береді.

Мысалы 72-бапқа жаңадан енгізілген 3-тармақтың екінші бөлігінде «Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалатыны» анық жазылған. Сонымен қатар, еліміздің «нормативтік құқықтық актілерінің Ата заңымызға сәйкестігін Бас Прокурордың өтініштері бойынша қарайтыны» айтылған. Яғни кез келген заңның Ата заңымызға сәйкестігін Бас прокурор анықтап, оны Конституциялық сотқа бекіттіреді деген сөз.

Ал осы баптың жаңадан қосылған 5-тармағында атап көрсетілгендей, Конституциялық сот «азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Ата заңымызға сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды». Яғни, Конституцияға ұсынылған адам құқықтары туралы құқықтық актлерді еліміздегі Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ұсынады деген сөз.

72-бапқа енгізілген өзге де өзгерістер мен толықтыруларды төменнен оқуға болады.

Айта кетейік, Конституциялық реформаға ұсынылған Ата заңымыздың жаңа нұсқасы жақында жарияланды. Ал ескі нұсқасы Ақорданың ресми сайтында жарияланған қазіргі кездегі қолданыстағы Конституциядан алынды.

72-бап

Жаңа нұсқада: 72-бапта:

1) 1 және 2-тармақтардағы «Кеңес» деген сөз «Сот» деген сөзбен ауыстырылсын;

Ескі нұсқада: 72-баптың 1-2-тармақтары

1. Конституциялық Кеңес Қазақстан Республикасы Президентінің, Сенат Төрағасының, Мәжіліс Төрағасының, Парламент депутаттары жалпы санының кемінде бестен бір бөлігінің, Премьер-Министрдің өтініші бойынша:

1) дау туған жағдайда Республика Президентінің, Парламент депутаттарының сайлауын өткізудің дұрыстығы және республикалық референдум өткізу туралы мәселені шешеді;

2) Парламент қабылдаған заңдардың Республика Конституциясына сәйкестігін Президент қол қойғанға дейін қарайды;

2-1) Парламент және оның палаталары қабылдаған қаулылардың Республика Конституциясына сәйкестігін қарайды;

3) Республиканың халықаралық шарттарын бекіткенге дейін олардың Конституцияға сәйкестігін қарайды;

4) Конституцияның нормаларына ресми түсіндірме береді;

5) Конституцияның 47-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген реттерде қорытындылар береді.

2. Конституциялық Кеңес Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Республика Президентінің өтiнiштерiн, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында белгiленген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн қарайды.

Ескерту. 72-баптың 1-тармағының 2) тармақшасына түсініктеме берілді - ҚР Конституциялық Кеңесінің 2000.07.03 N 15/2, 72-баптың 1-тармағының 4) тармақшасына түсініктеме берілді - 2001.12.13 N 19/2 қаулыларымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.05.21 N 254; 10.03.2017 № 51-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Жаңа нұсқада: 72-бапта:

2) мынадай мазмұндағы 3, 4 және 5-тармақтармен толықтырылсын:

«3. Конституциялық Сот азаматтардың Конституцияда бекітілген құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін олардың өтініштері бойынша қарайды.

Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалады.

4. Конституциялық Сот осы баптың 1-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген мәселелерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін Республика Бас Прокурорының өтініштері бойынша қарайды.
5. Конституциялық Сот Конституцияда бекітілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Республика Конституциясына сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды.».

Естеріңізге сала кетейік, Конституциялық реформада өзгертілген баптар: 4-бап, 6-бап, 15-бап, 23-бап, 24-бап, 42-бап, 43-бап, 44-бап, 46-бап, 47-бап, 50-бап, 51-бап, 52-бап, 53-бап, 54-бап, 55-бап, 56-бап, 57-бап, 58-бап, 61-бап, 62-бап, 71-бап.

Барлық құқықтар қорғалған. baq.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз: https://baq.kz/konstitutsiyalyq-reforma-qay-bap-qalay-ozgeredi-72-bap_279386/