Бруцеллез
Бруцеллез-жануардан адамға берілетін зоонозды инфекциялық-аллергиялық ауру, қызбамен, тамыр, жүйке және басқа да жүйелердің, әсіресе тірек-қимыл аппаратының зақымдалуымен қатар жүреді.
Бруцеллездің үш түрі бар: ұсақ қара малдың бруцеллезі, ірі қара малдың бруцеллезі және шошқа бруцеллезі. Бруцеллездің қоздырғышы-бактериялар (бруцеллалар) болып табылады.
Инфекцияның таралуында қой, ешкі, сиыр, шошқадан басқа маңызды жылқылар, бұғы, түйе, қашыр, ит, мысық және т. б. Қойлар инфекцияның негізгі көзі болып табылады және бруцеллез ауруының 90% айқын клиникалық көріністермен байланысты. Қойлар мен ешкілердің бруцеллезінен айырмашылығы, адамның сиыр бруцеллезімен инфекциясы көбінесе клиникалық айқын аурудың дамуына әкелмейді, бірақ симтомсыз (жасырын) инфекцияның дамуына әкеледі. Шошқаның бруцеллезі аралық қалыпта болады.
Жануарларда инфекция ұзаққа созылады, несеппен және сүтпен бруцеллалардың шығарылуымен бірге жүреді. Әсіресе жануарлардың ұрығы түсіктен кейін бруцеллалармен қанық болады.
Бруцеллалар сыртқы ортада тұрақты және бірнеше апта бойы топырақта (көңде) өмір сүреді.
Адам негізінен жануарларға күтім жасау кезінде, ет шикізатын, теріні, жүнді қайта өңдеу, бруцеллезбен зақымданған сүтті және шикі сүт өнімдерін тұтыну кезінде бруцеллезді жұқтырады. Ауру адамнан адамға берілмейді.
Бруцеллезбен ауырған адамдарда симптомдардың әртүрлілігі байқалады, сондай-ақ аурудың симптомсыз түрлері де орын алады. Науқастар әлсіздік, депрессия, ұйқының бұзылуы, жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуі және т. б. белгілерге шағымданады.
Басқаларында бас ауруы, тітіркену, төменгі арқадағы, бұлшықеттердегі, буындардағы ауырсыну болады. Аурудың жедел басталуына тән симптомдар: қызба, қалтырау, терлеу, әлсіздік, бұлшықеттер мен буындардағы ауырсыну, бөртпелердің пайда болуымен терінің зақымдануы байқалады. Бауыр, көкбауыр, лимфа түйіндері үлкейеді. Аурудың әртүрлі кезеңдерінде қызыл иектен қан кету, мұрыннан қан кету, әйелдерде ұзаққа созылған етеккір қан жоғалту байқалады, несеп жыныс мүшелері зақымдануы мүмкін.
Бруцеллез ауруымен күресудің негізгі шаралары санитариялық-гигиеналық және ветеринарлық шараларды қатаң сақтау болып табылады
