Туберкулез Себептері, алдын алу шаралары.

Туберкулез-ауа тамшыларымен, тамақпен және байланыс жолдарымен берілетін жұқпалы ауру. Оның қоздырғышы-туберкулез микобактериясы. Әркім жұқтыра алады, бірақ иммунитеттің жеткіліксіз қалыптасуына байланысты балалар туберкулезге әсіресе сезімтал.

Ауруды емдеуге болады, бірақ емдеу ұзақ уақытты алады. Туберкулезді ерте диагностикалаудың маңызы зор-ол неғұрлым тезірек анықталса, соғұрлым ол асқынуларға әкеледі. Микобактериялар туберкулезбен ауыратын науқас сөйлесу, жөтелу, түшкіру және т. б. кезінде шығаратын ең кішкентай тамшыларда болады.

Туберкулез бактерияларын жұқтырған адамдардың саны шамамен 25-30% құрайды. Бірақ олардың оннан біреуі ғана ауырады.

Туберкулезбен ауыратын әрбір науқас микобактерияларды бөліп шығармайды, тек өкпе тінінің ыдырауы және бактерия бөлінуі бар адам ғана (ауызекі тілде – туберкулездің ашық түрі). Микобактериялардың дозасын науқас адаммен тікелей байланыспай-ақ алуға болады, өйткені олар шаң бөлшектеріне түсіп, қолайлы жағдайларда 18 күнге дейін тұра алады.

Балалар инфекцияларға өте сезімтал, ал вакцинацияның болмауы туберкулез таяқшасын кездестіре отырып, организм оны бөтен агент ретінде танымайды және инфекциямен күресу үшін антиденелер шығармайды, керісінше бактериялардың өкпеге еркін енуіне мүмкіндік береді.

Ересек тұрғындар арасында туберкулезді жұқтыру қаупі тобына: егде жастағы адамдар, созылмалы аурулармен (қант диабеті, аутоиммундық аурулар сияқты), иммуносупрессивті препараттарды қабылдайтын онкологиялық аурулармен ауыратын адамдар, ауыр операция жасаған пациенттер, темекі шегушілер кіреді.

Өкпе туберкулезінің белгілері: қатты әлсіздік, шаршағыштық, созылмалы шаршау, тәбеттің төмендеуі және дене салмағының жоғалуы, түнгі терлеу (науқас төсек-орын ауыстыруға мәжбүр болуы мүмкін). Дене температурасының жоғарылауы, негізінен субфебрильді мәндерге дейін, яғни 37,5°C-тан аспайды. Науқастар құрғақ жөтелге алаңдайды, бірақ ауру дамыған сайын қақырық пайда болады. Туберкулездің кейінгі кезеңдерінде гемоптиз болуы мүмкін. Кеудедегі ауырсыну және ентігу пайда болады.

2022 жылдың 6 айының қорытындысы бойынша Жарқайың ауданында өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда туберкулезбен сырқаттанушылықтың 1 жағдайға өсуі тіркелді, 4 жаңа жағдай, өткен жылдың ұқсас кезеңінде 3 жағдай анықталған болатын. Сырқаттанғандар санының өсуі басқа облыста тұратын және жұмыс істеп келген науқастың есебінен. Балалар мен жасөспірімдер арасында туберкулезбен ауырғандар, сондай-ақ асқынған және өліммен аяқталған жағдайлар тіркелмеген.

Балалар туберкулезінің алдын алудың маңызды шарасы БЦЖ вакцинациясы болып табылады, ол туғаннан кейін 3-ші күні және 6 жастағы балаларға ревакцинация жүргізіледі.

Туберкулезді ерте кезеңде анықтау мақсатында жыл сайын флюорографиялық тексеруден өту қажет. Аурудың алдын алу үшін дененің қарсылығын арттыру, салауатты өмір салтын ұстану керек, оған дұрыс тамақтану, жаман әдеттерден бас тарту, дене шынықтыру, спорт, денені қатайту кіреді.

"Жарқайың аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы" РММ

бас маманы Л.Ахметова.