Бруцеллез

Бруцеллез - адам мен жануарлардың созылмалы жұқпалы ауруы. Жануарларда түсік түсіру және плацентаның сақталуы, орхиттер, өміршең емес жас жануарлардың туылуы және бедеулік көрінеді.

Этиологиясы. Аурудың қоздырғышы-Brucella тектес бактериялар. Олар 6 түрге бөлінеді. Топырақта, көңде, ірі жемде қоздырғыш 4 айға дейін, суда 150 күнге дейін, тұздалған етте-80-100 күн, тікелей күн сәулесі 34 сағат ішінде өледі.

Эпизоотологиялық деректер. Жабайы және үй жануарларының көптеген түрлері сезімтал. Көбінесе ірі қара, шошқа, қой, сирек – жылқылар мен түйелер ауырады. Бруцеллезге адам сезімтал. Инфекцияның қоздырғыш көзі-ауру жануарлар. Қоздырғыш ағзадан іш тасталған ұрықпен, амниотикалық сұйықтықпен, жыныс мүшелерінен, сүтпен, шәуетпен, несеппен және нәжіспен шығарылады. Берілу факторлары акушерлік құралдар, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізат, құрал-саймандар мен арнайы киімдер болып табылады. Жануарлардың инфекциясы алиментарлы және жыныстық жолмен, тері мен шырышты қабаттар арқылы (тіпті зақымдалмаған), трансмиссивті түрде (кенелер мен қан соратын жәндіктердің шағуы арқылы) жүреді. Үшін аурудың тән стационарность, ол негізделген носительством қоздырғыштың мышевидными кеміргіштермен, кровососущими жәндіктер, жабайы жануарларды. Ірі қара, шошқа және қойларда ауру 60% жетуі мүмкін, ауру жануарлар сирек жағдайларда өледі.

Симптомдары. Инкубациялық кезең-1-2 апта, аурудың ағымы көбінесе созылмалы, кейбір жағдайларда асимптоматикалық. Жүкті жануарлардағы жетекші симптом-түсік түсіру. Сиырларда түсік түсіру жүктіліктің екінші жартысында жиі тіркеледі. Орын задержание последа әкеліп соғатын эндометриту және яловости, мастит және гипертермия. Бұқаларда эпидидимиттер мен артриттер жиі тіркеледі. Тұқымдарда жүктіліктің бірінші жартысында түсік түсіру сирек емес, олар оңай өтеді, олар байқалмайды.

Адам үшін қауіп. Адам ауру жануарлардан шикі сүтті және одан дайындалған сүт өнімдерін, жеткіліксіз пісірілген етті тұтынған кезде бруцеллезді жұқтырады. Инфекция ауру жануарларға күтім жасау кезінде ағызу арқылы пайда болуы мүмкін (мысалы, үй учаскелерінде ауру жануарлардан көңді қолданған кезде).

Жануарларда аурудың алдын алу. Малдарды ветеринарлық қызметке есепке қою. Жануарларды азықтандыру, ұстау, пайдалану және оларға күтім жасау жөніндегі ветеринариялық-санитариялық және зоогигиеналық ережелерді орындау. Жануарларды шаруашылыққа әкелуді келісу және оларды карантин кезеңінде зерттеу.

Адамдарда аурудың алдын алу. Толық термиялық өңдеуден өтпеген шикі сүтті, өңделмеген ірімшіктерді, етті тағамға пайдалануға болмайды. Жануарлардың иелері (меншік нысанына қарамастан шаруашылықтардың басшылары, фермерлер, жалға алушылар және т.б.) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жануарларды ұстау және пайдалану кезінде ветеринариялық-санитариялық ережелердің сақталуына толық жауапты болады. Осыған байланысты олар міндетті:

Төлдер пайда болған, жануарлар болған немесе сатып алынған кезде оларды ветеринариялық мекемеде тіркеуге, бирка нысанында тіркеу нөмірін алуға және оның сақталуын қадағалауға.

Жануарларды сатып алуды, сатуды, союға өткізуді, айдауды, жайылымға орналастыруды және басқа да барлық орын ауыстыру мен қайта топтастыруды, мал шаруашылығы өнімдерін сатуды тек ветеринариялық қызметтің рұқсатымен және рұқсатымен жүргізу;

Бруцеллезге күдікті аурудың барлық жағдайлары туралы (түсіктер, өмірге қабілетсіз төлдің тууы және т. б.) ветеринариялық қызметті уақтылы хабардар етуді қамтамасыз ету;

Ветеринариялық мамандардың талап етуі бойынша сатып алынған жануарлар туралы барлық қажетті мәліметтерді көрсетуге және оларды қарау, зерттеу және өңдеу үшін жағдай жасауға;

Жануарларды тасымалдау, орналастыру, ұстау және азықтандыру кезінде зоогигиеналық және ветеринариялық талаптарды сақтау;

Бруцеллезбен ауыратын жануарларды уақтылы тапсыруды немесе ветеринариялық мамандардың нұсқауы бойынша барлық қолайсыз мал басын толық жоюды жүзеге асыру.

ҚР АШМ ВБ ж ҚК Жарқайын ААИ.