Сақтандыру мәртебесін жоғалтпау үшін БЖТ-ны қалай дұрыс төлеу керек?

Елімізде еш жерде ресми жұмыс істемей, алайда табыс табатын азаматтар жетерлік. Олар зейнетақы мен медициналық сақтандыру қорына ақша аудармайды. Үкімет мұндай азаматтарды өзін-өзі жұмыспен қамтығандар дейді. Оның ішінде бала күтуші, фрилансерлер, такси жүргізушілер, қорадағы азын-аулақ малын сатып, табыс табатын өзге де қазақстандықтар бар. Дәл осы азаматтарға бірыңғай жиынтық төлем (БЖТ) төлеу тиімді әрі ыңғайлы. Ол төрт түрлі төлемді – жеке табыс салығын, зейнетақы қорына, әлеуметтік сақтандыру қорына және медициналық сақтандыру қорына аударылатын жарналарды біріктіреді. БЖТ-ны тағы кімдер төлей алады, сақтандыру мәртебесінен айрылмау үшін оны қалай дұрыс төлеу керек және тағы басқа ньюанстарды Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының «Медициналық қызметтерді тұтынушылармен жұмыс жасау – Байланыс орталығы басқармасының» басшысы Бекзат Тұрмаханбетов айтып берді.

БЖТ-ны кімдер және не үшін төлейді?

Бірыңғай жиынтық төлем өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтарға жеке кәсіпкер ретінде тіркелмей-ақ, өз ісін заңдастыруына және зейнетақымен қамсыздандыру, әлеуметтік және медициналық сақтандыру жүйелерінің толыққанды қатысушысы болуға мүмкіндік береді.

Салық кодексінің 774-бабына сәйкес, келесідей шарттарды орындайтын кәсіпкерлер БЖТ төлеуші бола алады:

– жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланбайтын;

– жеке тұлғаларға қызмет көрсететін немесе оларға жеке қосалқы шаруашылықтың өнімдерін сататын.

Осы ретте, БЖТ төлеуші мәртебесін алу үшін жеке тұлғаның табыс мөлшері жылына 1 175 АЕК-тен аспауы тиіс. Демек, бұл cома 2023 жылы 4 053 750 теңгеге тең. Егер бір жыл ішінде табыс осы көрсеткіштен асып кетсе, бұл азамат жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге міндетті болады.

БЖТ келесі қызмет түрлерімен айналысатын адамдарға жарамды:

– тапсырыс бойынша тігін тігу, тоқу;

– өз пәтерін жалға беру;

– көкөністер мен жемістерді өсіру және сату, үйде кондитерлік және т.б өнімдер жасап сату (сауда нысандарының аумағында емес);

– омарта ұстау;

– жеке қосалқы шаруашылықтан ет және сүт өнімдерін сату.

Ал келесі жағдайларда БЖТ төлеуші бола алмайды:

– сауда орталықтары аумағында қызмет көрсететін жеке тұлғалар;

– жеке практикамен айналысатын адамдар (нотариустар, адвокаттар, жеке сот орындаушылары және т.б.);

– тұрғынжайды қоспағанда, мүлікті жалға (жалдауға) беретіндер;

– қандастарды қоспағанда, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғалар;

– Жеке кәсіпкер ретінде тіркелген тұлғалар.

БЖТ төлеуші ретінде тіркелудің артықшылығы неде?

 Өзін өзі жұмыспен қамтыған азаматтарды БЖТ төлемегені үшін қандай да бір жауапкершілікке тарту шарасы қарастырылмаған. Алайда, өзін-өзі жұмыспен қамтыған адам бірыңғай жиынтық төлемнің бір айын уақытылы төлемесе, сақтандыру мәртебесінен айрылады. Сондықтан ай сайын төлем уақытын өткізіп алмау маңызды немесе алдағы кезеңдерге алдын ала төлем жасау керек.

 Бұл азаматтар салық органында тіркеуде болмаса зейнетақы және әлеуметтік қамсыздандыруға қауқарсыз болады. Ал БЖТ төлемі осы мәселелерді оңтайлы шешеді. Оған қоса патент немесе «жеңілдетілген» режиммен салыстырғанның өзінде ай сайынғы салық жүктемесінің мөлшері көп емес.

 Жарнаның төмен мөлшері. Жалпы БЖТ-ға мыналар кіреді:

10% – жеке табыс салығы (ЖТС);

20% – әлеуметтік аударымдар (ӘА);

30% – міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ);

40% – міндетті медициналық сақтандыруға аударымдар (МӘМС)

 Бірыңғай жиынтық төлем төлеу ауылдық аймақтарда тұратын азаматтарға тиімді. Себебі олар ай сайын 1725 теңгеден (1725*12=20700) төлеп, МӘМС аясында барлық медициналық қызмет түрін шектеусіз алады. Яғни қажетті тексерулерден өтіп, оған жүздеген мың, тіпті миллиондаған теңгеге операция жасай алады, оңалту курсынан өтіп, амбулаториялық негізде дәрігердің бақылауында болады. Бұл жерде пациент аталған медициналық қызметтер үшін қосымша төлем жасамайды. Яғни, әрбір сақтандырылған адам аударған жарна мөлшеріне қарамастан, медициналық қызметтерді толық көлемде уақтылы алуға құқылы.

Бірыңғай жиынтық төлем бір айлық есептік көрсеткіш көлемін құрайды. Осы жылы елімізде АЕК мөлшері – 3 450 теңге. Осыған орай, республикалық және облыстық маңызы бар қала тұрғындары ай сайын 3 450 теңгеден, ал басқа елді мекендердің азаматтары 1 725 теңге, яғни 0,5 АЕК.

Осылайша, ай сайын 0,5/1 АЕК сомасын төлеп, тұлға өз қызметін толығымен заңдастырып қана қоймай, болашақ зейнетақыны (базалық зейнетақы төлемін) қамтамасыз етеді және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (ГФСС) сақтандыру төлемдерін алуға құқылы болады. Яғни:

– еңбек ету қабілетінен және асыраушысынан айырылған жағдайларда;

– жүктілік және босану;

– бала асырап алу;

– 1 жасқа дейінгі бала күтімі.

БЖТ-ны қалай төлеуге болады?

МӘМС жүйесінде «САҚТАНДЫРЫЛҒАН» болу үшін 3 ай қатарынан БЖТ төлем болу керек. Төлем 3 ай енгізілгеннен кейін ғана мәртебе беріледі. Мысалы, қазір бір азамат ақпан айына БЖТ төлесе, мәртебе бірден берілмейді. Яғни оның сақтандыру мәртебесі 3 ай қатарынан (ақпан, наурыз, сәуір) БЖТ төлемі түскен кезде, демек сәуірде ғана іске қосылады.

Ал енді мамыр айында қандай да бір себептермен төлем жасалмай қалса, сақтандыру мәртебесінен айрылады. Оның қайта іске қосылуын тағы 3 ай күту керек: мамыр, маусым, шілде айлары БЖТ төлеп, шілдеде сақтандырылған мәртебесін ала алады.

Яғни, медициналық сақтандыру мәртебесін жоғалтпау үшін бұл төлем түрін ай сайын жасау керек немесе өткізіп алмау үшін алдағы айлар үшін алдын-ала төлем жасауға болады.

БЖТ төлемін күнтізбелік жылдың соңына дейін, яғни 2023 жылдың желтоқсанына дейін төлеуге болады.

Төлем Қазақстанның кез келген банкінде, банктердің мобильді қосымшалары арқылы және «Қазпошта» бөлімшелерінде қабылданады. Төлем жасау кезінде ақша аударылатын тұлғаның ЖСН, төлем жасалатын айды көрсету керек.

МӘМС жүйесіне артық немесе қате төленген жарналарды қалай қайтаруға болады?

Егер БЖТ төлеу кезінде артық төлем жасалса немесе деректерді енгізу кезінде қате болса, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына өтініш жазып, төлемді растайтын құжаттарды қосу қажет.

Өтінішті қарау 15 жұмыс күнінен аспайды. Төлем қандай түрде жүргізілсе, дәл солай қайтарылады.

 Айта кету керек, дербес төлеушілер алдағы 12 айға төлем жасаған кезде абайсызда бір айды БЖТ төлемі ретінде төлеп жіберсе, бұл азамат сақтандыру мәртебесін ала алмайды. Ол үшін дербес төлеуші ретінде сол айға төлем жасап, қателесіп төлеген ақшаны жоғарыда көрсетілген әдіспен қайтарып алуға болады.

Сонымен қатар БЖТ төлейтін азаматтар жеке кәсіпкер ретінде тіркелген кезде автоматты түрде БЖТ төлеушілер тізімінен шығады да, кейін бұл төлем түрін төлей алмайды. Әрі қарай бұл азаматтар жарналар мен аударымдарды жеке кәсіпкер ретінде жасай беруі керек.

Жүкті және босанған аналардың назарына!

Ресми жұмыс істемейтін әрі тиісті аударымдары жоқ көптеген жүкті әйелдер жеті ай бойы арнайы БЖТ төлем жасайды. Бұл оларға бала күтімі бойынша бір жарым жасқа дейінгі әлеуметтік төлемдерді алу үшін құжат тапсыруға мүмкіндік береді. Бұл жағдайда әйел «Жұмыс істемейтін жүкті әйел» жеңілдік санатынан шығарылады, себебі жүйе оның БЖТ ішіндегі аударымдарын көреді және ол табыс табатын адам болып есептеледі. Ал жеті ай бойы БЖТ жасаған азаматшаның сегізіншісінде төлемі болмаса, ол сақтандыру мәртебесінен айрылады.

Осы кезде ол екі жолдың бірін таңдай алады: 1) өзін өзі жұмыспен қамтыған азамат ретінде сақтандыру мәртебесін сақтау үшін БЖТ төлеуді жалғастыра беруі керек; 2) ал келесі жағдайда ол БЖТ-ны екі ай төлемесе, жеңілдік санатына кіреді де, сақтандыру мәртебесін алады (жүйе оның аударымдары жоқ екенін көреді, яғни ол жұмыс істемейді деп есептеледі). Екінші жағдайда ол сақтандыру мәртебесін алғанға дейін осы екі ай ішінде МӘМС аясында медициналық көмек ала алмайды. Бірақ қажет болған жағдайда ол тегін медициналық көмектің кепілді көлемі аясында шұғыл көмекке жүгіне алады.

Егер тағы да басқа сұрақтар туындап жатса, сіз өз емханаңыздағы «Пациенттерді қолдау қызметіне» жүгіне аласыз. Ал ол жерден мардымды жауап ала алмасаңыз, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының келесідей байланыс арналары арқылы өтініш жібере аласыз: fms.kz ресми сайты, 1406 байланыс орталығы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы және Telegram-дағы SaqtandyryBot.

Осы құралдар арқылы сақтандыру мәртебесін тексеруге болады. Сондай-ақ медициналық сақтандыру жүйесіндегі өз мәртебеңізді тексеріп, жүргізілген төлемдер туралы ҚР электрондық үкіметінің сайтындағы (egov.kz) «Денсаулық сақтау» бөлімінде «Медициналық қызметтер туралы және МӘМС-ға аударылған сомалар туралы ақпарат» мемлекеттік қызметі арқылы білуге болады.

Азамат Умертаев, «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Ақмола облысы бойынша филиалының директоры

Депутаттыққа үміткерлер неге арнайы шотты бір ғана банктен ашып жатыр

АСТАНА. ҚазАқпарат – Орталық сайлау комиссиясының мүшесі Сәбила Мұстафина кандидаттардың бәрі неге арнайы шотты бір ғана банктен ашып жатқанын түсіндірді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Бұл – базбіреудің шешімі емес. Бұл – Орталық сайлау комиссиясының қаулымен рәсімдеген шешімі. Ол шешім қабылданған кезде «Халық банк» бүкіл ел аумағында филиалдар желісі бар банк болатын және кез келген науқанның сайлаушылары мен сайлау процесіне қатысушыларының көбіне қолжетімді болды», - деді Сәбила Мұстафина.

Еске салсақ, кеше Мәжіліс пен мәслихат сайлауының үгіт-насихат кезеңі басталды.

Сондай-ақ, Орталық сайлау комиссиясы партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде қандай тәртіппен орналасатынын жеребе арқылы анықтаған болатын.

https://www.inform.kz/kz/deputattykka-umitkerler-nege-arnayy-shotty-bir-gana-bankten-ashyp-zhatyr_a4037509

Мәжілістегі бір орынға орта есеппен 15 кандидат таласады

АСТАНА. ҚазАқпарат – Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Нұрлан Әбдіров Парламент Мәжілісінің және мәслихаттардың депутаттығына кандидаттарды тіркеу қорытындыларын жариялады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Парламент Мәжілісінің және мәслихаттардың депутаттығына кандидаттарды тіркеу қорытындыларын шығардық. Атап айтқанда, Парламент Мәжілісіне 7 саяси партияның партиялық тізімдері бойынша 281 кандидат, ал бір мандатты аумақтық сайлау округтері бойынша 435 кандидат тіркелді. Орта есеппен қарасақ, бір мандатқа 15 адам күреседі», - деді ол.

Ал, мәслихаттардағы бір орынға орта есеппен 3 кандидаттан келеді.

«Мәслихаттардың депутаттығына саяси партиялардың 118 партиялық тізімі бойынша 1 447 кандидат, мәслихаттардың депутаттығына бір мандатты сайлау округтері бойынша 10 288 кандидат тіркелді. Олар 3 081 мандат үшін күреседі. Сонда бір мандатқа орта есеппен 3,34 үміткер деп айтуға болады», - деді Нұрлан Әбдіров.

Еске салсақ, кеше Мәжіліс пен мәслихат сайлауының үгіт-насихат кезеңі басталды.

Сондай-ақ, Орталық сайлау комиссиясы партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде қандай тәртіппен орналасатынын жеребе арқылы анықтаған болатын.

Жеребе қорытындысына сай, 19 наурызға тағайындалған партиялық тізімдер бойынша Парламент Мәжілісі мен мәслихаттарға кезектен тыс сайлауда дауыс беруді өткізу кезеңінде саяси партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде келесі тәртіппен орналасады: Amanat партиясы – бірінші, «Ауыл» халықтық-демократиялық партиясы – екінші, «Respublica» партиясы – үшінші, Қазақстан халық партиясы – төртінші, «Байтақ» жасылдар партиясы – бесінші, «Ақ жол» партиясы – алтыншы, Жалпыұлттық социал-демократиялық партиясы – жетінші орында.

https://www.inform.kz/kz/mazhilistegi-bir-orynga-orta-eseppen-15-kandidat-talasady_a4037503

ОСК 125 кандидатты тіркеуден бас тартқан

АСТАНА. ҚазАқпарат – Орталық сайлау комиссясы төрағасының орынбасары Константин Петров алдағы Мәжіліс сайлауына ұсынылған неше адамның тіркеуден өтпей қалғаны туралы мәлімет берді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Аумақтық сайлау комиссиялары ұсынған мәліметтер негізінде кандидатты ұсынғаннан кейін тіркеу кезеңі аяқталғанға дейін 45 кандидат кандидатурасын өз қалауымен алып тастау туралы өтініш жазған. Комиссиялар оларды берілген өтініш негізінде тіркеуге алмады. 125 кандидатттың тіркеу туралы өтініші кері қайтарылды. Оның ішінде бір кандидат ҚР Конституциясы мен «Сайлау туралы» конституциялық заңының Қазақстан Республикасының аумағында кейінгі 10 жыл көлемінде тұру қажеттігі жөніндегі талапқа сәйкес келмегені үшін тіркеуден өтпеді», - деді ОСК төрағасының орынбасары.

Оның айтуынша, бірнеше кандидат Бас прокуратураның мәліметі негізінде тіркеуге алынбаған.

«Бас прокуратураның мәліметі негізінде, 4 кандидат бойынша есептен шығарылмаған және өтелмеген соттылықтың болуына байланысты, 5 кандидат бойынша сот сыбайлас жемқорлық жасағаны үшін немесе сыбайлас жемқорлық бойынша заң бұзғаны үшін кінәлі деп танығандықтан бас тартылды. Бас прокуратураның мәліметі бойынша 9 осындай канидат бар болып шықты», - деді ол.

ОСК өкілінің сөзіне қарағанда тіркеуден бас тартылған кандидаттардың басым көпшілігі құжаттардың толық пакетін ұсынбаған.

«Жекелеп айтсақ, кандидаттардың кейбірі сайлау жарнасын ұсынбады. Осыны негізге алып, кеше оларды тіркеуден бас тартылды. Бір кандидаттың өтініші сайлау насихатын заңмен белгіленген мерзімнен тыс уақытта жүргізгені үшін кері қайтарылды. Тіркеліп қойғаннан кейін 4 кандидаттың тіркеу құажытының күші жойылды. Оның біреуі өз қалауымен, үшеуі тапсырған декларациясындағы мәліметтердің жалған боулына байланысты», - деді Константин Петров.

Еске салсақ, кеше Мәжіліс пен мәслихат сайлауының үгіт-насихат кезеңі басталды.

Сондай-ақ, кеше Орталық сайлау комиссиясы партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде қандай тәртіппен орналасатынын жеребе арқылы анықтаған болатын.

https://www.inform.kz/kz/osk-125-kandidatty-tirkeuden-bas-tartkan_a4037493

Мәжіліс пен мәслихат сайлауы: Үгіт-насихат кезеңі басталды

АСТАНА. ҚазАқпарат – ҚР Парламенті Мәжілісі және барлық деңгейдегі мәслихаттар сайлауына түсетін кандидаттар мен партиялар үшін үгіт-насихат кезеңі басталды, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Орталық сайлау комиссиясы хабарлағандай, сайлау алдындағы үгіт-насихат 18 ақпанда сағат 18:00-де басталды. Аталған науқан 18 наурыз сағат 00:00-ге дейін жалғасады.

18 наурыз – тыныштық күні, ал 19 наурыз – сайлау өтеді.

«Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 112-бабының 5-бөлігіне сәйкес сайлауға қатысатын кандидаттардың, саяси партиялардың үгіт материалдарын бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жариялау немесе эфир алаңын берудің шарттары бар. Тәртіп бойынша сайлау алдындағы үгіт жүргізу басталардан бес күн бұрын хабарламаған және жарияламаған, сондай-ақ сайлау комиссиясына төлем мөлшері туралы мәліметтерді ұсынбаған жағдайда лауазымды тұлғаға 30, ал заңды тұлғаларға 50 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады», - деп ескертеді Орталық сайлау комиссиясы.

Бұған дейін Мәжіліс және мәслихат депутаттығына кандидаттарға ҚазАқпарат сайтынан интернет-алаң беру шарттары туралы хабарлаған едік.

Айта кетсек, үгіт материалдарын ұсынған кандидаттар олардың мазмұнының Қазақстан Республикасы заңнамасы талаптарына, оның ішінде авторлық және сабақтас құқықтар саласындағы талаптарға сәйкестігі үшін дербес жауапты болады.

Еске салайық, Мемлекет басшысы 19 қаңтарда Жетінші сайланған ҚР Парламентінің Мәжілісін тарату және ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауын тағайындау туралы Жарлыққа қол қойды.

Мәжіліс депутаттарын кезектен тыс сайлау 2023 жылғы 19 наурызға белгіленді.

Мәжіліс және мәслихат депутаттығына кандидаттарды ұсыну 8 ақпанға дейін жалғасты.

Ал кандидаттарды тіркеу 20 қаңтарда басталып, бүгін аяқталды.

Партиялардың атаулары сайлау бюлетеніне қандай тәртіппен орналасады - ОСК

АСТАНА. ҚазАқпарат – Орталық сайлау комиссиясы партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде қандай тәртіппен орналасатынын анықтау мақсатында жеребе тарту рәсімін өткізді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Оған тіркелген 7 партияның өкілдері қатысты. Олар ортаға шығып, ішіне 1-ден 7-ге дейін сандар жазылған конверттерді алды. Тиісінше, жабық конверттегі нөмірлер партияның бюлетенде нешінші болып орналасатынын айғақтайтын болады.

«Жеребе қорытындысына сай, 19 наурызға тағайындалған партиялық тізімдер бойынша Парламент Мәжілісі мен мәслихаттарға кезектен тыс сайлауда дауыс беруді өткізу кезеңінде саяси партиялардың атаулары сайлау бюлетенінде келесі тәртіппен орналасады: Amanat партиясы - бірінші орында, «Ауыл» халықтық-демократиялық партиясы - екінші орында, «Respublica» партиясы – үшінші орында, Қазақстан халық партиясы – төртінші орында, «Байтақ» жасылдар партиясы – бесінші орында, «Ақ жол» партиясы – алтыншы орында, Жалпыұлттық социал-демократиялық партиясы – жетінші орында. Жеребені өткізу тәртіптері хаттамамен бекітіледі», - деді ОСК мүшесі Сәбила Мұстафина.

Еске сала кетейік, Мәжіліс пен маслихат депутаттарын кезектен тыс сайлау 19 наурызға белгіленген.

https://www.inform.kz/kz/partiyalardyn-ataulary-saylau-byuletenine-kanday-tartippen-ornalasady-osk_a4037286

ОСК партиялық тізім бойынша сайланатын кандидаттарды тіркеу қорытындысын шығарды

АСТАНА. ҚазАқпарат – Орталық сайлау комиссиясы партиялық тізімдер бойынша Мәжіліс депутаттығына кандидаттарды тіркеу нәтижесін жариялады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Бүгін жергілікті уақыт бойынша сағат 18:00-де тіркеу кезеңі аяқталады. Сонымен қатар, 15 ақпанда Парламент Мәжілісіне сайлау бойынша ұсынылған барлық 7 саяси партияның партиялық тізімдері бойынша тіркеу аяқталды. Аумақтық сайлау комиссияларының ақпаратына сай, кеше пропорционалды негізде сайланатын облыстар мен республикалық маңызы бар қалалар мен Астана мәслихаты депутаттарының жартысын сайлау жөніндегі партиялық тізімдерді тіркеу өз мәресіне жетті. Кандидаттарды бір мандатты округтер бойынша тіркеу 20 өңірдің әрқайсысында жергілікті уақыт бойынша 18:00-ге дейін жалғасатын болады», - деді ҚР ОСК төрағасының орынбасары Константин Петров.

Сонымен қоса ол партиялық тізім негізінде 69 депутат сайланатынын атап өтті.

«Барлық 7 партияның съездерінде партиялық тізімге 283 кандидат енгізілді. Тіркеу кезеңінде әр саяси партияның өкілдері қаралды. Біз барлық 7 партияның тізімін толық зерделедік», - деді Константин Петров.

Оның айтуынша, Қазақстан халық партиясынан – 52, «Ақ жол» демократиялық партиясынан – 54, Жалпыұлттық социал-демократиялық партиясынан - 19, «Байтақ» жасылдар партиясынан – 18, «Ауыл» халықтық-демократиялық партиясынан – 25, «Amanat» партиясынан – 90, «Respublica» партиясынан – 23 кандидат тіркелді. Сонымен қатар, соңғысынан 2 кандидат өздері берген өтінішке сәйкес, партиялық тізімнен шығарылды.

«Осылайша, ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттарының 69 мандатына үміткер саяси 7 партияның тізіміне 281 кандидат енгізілді. Әрбір саяси партия әйелдердің, жастардың және мүгедектігі бар адамдардың қажетті көлемін сақтайды. Осы үш санатқа жататын кандидаттардың барлық партиялық тізімдерде ұсынылу мөлшері - 38,1%. Үміткерлердің орташа жасы - 45,7. 19 үміткер 29 жасқа дейінгі жастар болса, 80 әйел кандидат ұсынылды. Бұл жалпы санның 28,5%-ын құрайды. Сонымен қоса, 201 ер адам ұсынылды. Тізімге 12 ұлттың өкілдері енгізілген», - деп түйіндеді Константин Петров.

Еске сала кетейік, Мәжіліс пен маслихат депутаттарын кезектен тыс сайлау 19 наурызға белгіленген.

https://www.inform.kz/kz/osk-partiyalyk-tizim-boyynsha-saylanatyn-kandidattardy-tirkeu-korytyndysyn-shygardy_a4037299

Ұлыбритания парламенті Қазақстандағы Мәжіліс сайлауына байқаушы жіберуді жоспарлап отыр

ЛОНДОН. ҚазАқпарат - Британ парламентіндегі Қазақстанмен ынтымақтастық жөніндегі жалпыпартиялық қауымның депутаты Дэниел Кавчински Қазақстанда 19 наурызда өтетін Мәжіліс сайлауына бақылаушы ретінде ұсынылды. Парламент мүшесі Астанаға алдағы сапарының жоспары мен одан не күтетіні жайлы баяндап берді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Ұлыбритания парламентінде Қазақстанмен ынтымақтастық жөніндегі Жалпыпартиялық парламенттік топ парламентаралық диалогты дамыту мақсатында 2015 жылдың күзінде құрылған.

Топ өкілдерінің құзыретіне сыртқы саясат, қорғаныс, барлау және қауіпсіздік, қару-жарақ экспортын бақылау, экономика, сауда, ғылым және білім беру мәселелері кіреді.

«Біз Қазақстан сияқты ортақ ережелерге негізделген дүниетанымы ортақ және демократия мен еркіндікті ілгерілетуді қалайтын елдермен байланыс орнатқымыз келеді», - деді Д.Кавчински ҚазАқпарат тілшісіне.

«Мен үшін Астанада өтетін сайлауға бақылаушысы ретінде келуге шақыру алу - үлкен мәртебе. Мен үшін сайлау учаскелеріндегі нақты жағдайды көру, дауыс беруге келген қазақстандықтармен әңгімелесу өте қызық», - деді британдық депутат.

«Қазақстанның Ұлыбританияда беделі жоғары. Біздің елдеріміздің бірлескен өзара тиімді іс-әрекеттері үшін зор мүмкіндіктері бар», - деп атап өтті Британ парламенті төменгі палатасының депутаты.

«Сайлаудың қалай өтіп жатқанын, сөз бостандығының жағдайын, барлық саяси партияларға сайлаудың тең дәрежеде болуы үшін бұқаралық ақпарат құралдарындағы тең эфир уақытын алу үшін қандай мүмкіндіктер берілгенін түсіну үшін үкіметтік емес ұйымдармен және сараптама орталықтарымен пікір алмасқым келеді. Бұл кез келген сайлаудың қаншалықты ашық және қаншалықты еркін өтетінін бағалау кезінде өте маңызды», - деді спикер.

Сонымен бірге, сайлау үдерістері туралы айта келе, британдық парламентарий демократияны құрудың тамаша үлгілерін іздемеуге шақырды, өйткені барлық елдердің өз кемшіліктері бар.

«Бізде проблемалар жоқ деп ойламаңыз. Біз жақында ғана сайлау заңнамасына өзгерістер енгіздік. Енді сайлау учаскесінде жеке басын куәландыратын құжатты көрсету міндетті болып табылады», - деді Д. Кавчински.

2023 жылға дейін Ұлыбританиядағы сайлауға (Солтүстік Ирландиядан басқа) қатысу үшін ешқандай құжат көрсету қажет етілмеген. Сайлаушылар пошта арқылы немесе сайлау учаскелеріне келіп, тек аты-жөнін, мекен-жайын айтып дауыс берді. Өзгерістердің мақсаты - британдық сайлауда бұрмалауға жол бермеу.

«Дауыс беру жүйесінің әділ болуы үшін бәріміз үйреніп, өзгерудеміз. Бұл - өте маңызды, өйткені біз келісе алатын бір нәрсе бар, ол – халықтың дауыс беру жүйесі олардың тілектерінің шынайы көрінісі екеніне сенімі», - деп атап өтті спикер.

Д.Кавчински Ұлыбританияның Сыртқы істер министрі тарапынан Қазақстандағы саяси және әлеуметтік-экономикалық реформаларды қолдайтынын атап өтіп, Мәжілістің болашақ құрамымен байланыстар тереңдетіліп, кеңейтілетініне үміт білдірді.

«Біздің парламент пен Қазақстан парламенті арасында екіжақты байланыс орнату керек. Ол үшін мен Вестминстер Демократия қорын, сондай-ақ басқа да көптеген британдық талдау орталықтары мен институттарын пайдаланғым келеді», - деді ол.

Айта кетейік, Вестминстер Демократия қорының серіктестері қатарына әлемнің 30-дан астам елінде маңызды саяси және әкімшілік міндеттерді шешетін парламенттер, саяси партиялар, сайлау органдары және азаматтық қоғам ұйымдары кіреді.

https://www.inform.kz/kz/ulybritaniya-parlamenti-kazakstandagy-mazhilis-saylauyna-baykaushy-zhiberudi-zhosparlap-otyr_a4037198

10 ақпанда «Уәлиханов ауылының жалпы білім беретін мектебі» КММ-де «Сабақтың тиімділігі - мұғалімдер мен оқушылардың жетістігін ынталандыру» тақырыбында аудандық семинар өтті.

Семинарға «Әдістемелік білім беру орталығы» КММ меңгерушісі – З.А. Жумагулова, әдіскерлер А.Е. Сейтжанова және А.Ж. Казканов, сондай-ақ аудан мектептерінің мұғалімдері қатысты.

Семинар барысында Ш.Уалиханова атындағы білім ордасының мұғалімдері заман талабына сай, жаңа үлгіде ашық сабақ өткізді. «Қазақстан тарихы» пәні бойынша 6 «Б» сыныбында - Жанбаева Г.Е мемлекетіміздің төл тарихын балаларға оңтайлы әдіспен түсіндіріп, жаңа технологияларды көрсетті.  «Цифрлық сауаттылық» пәні бойынша 4 «Б» сыныбында және «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша 5 «Б» сыныбында -К.С. Тұяқова балаларға тың оқу жобаларын үйретті.   «Физика» пәні бойынша 7 «Б» сыныбында - Д.К. Кабдимажитов табиғи құбылыстардың орын алу себептерін оқушыларға түсіндірді. Сонымен қатар, география пәнінің мұғалімі Е.Н. Перегуда «Жаратылыстану ғылымдары тәжірибелер мен эксперименттер арқылы» тақырыбында шеберлік сабағын көрсетті.  Семинар соңында мектеп оқушылары «Мен жастарға сенемін...» тақырыбында М.Жұмабаевтың 130-жылдығына арналған концерттік бағдарламасын мұғалімдердің назарына ұсынды.

«Жарқайың тынысы» газетінің редакторы Б. Айтпаева.

А. Үкібай орта мектебінің ұйымдастыруымен "Отбасы тәрбиесінде діни терроризм және эстримизмнің" алдын алу мақсатында 8-11сынып оқушыларымен ауданымыздың бас имамы Алмас қажы Оспанұлы және жастар ресурстық орталығының басшысы Карин Шынболат түсіндірме жұмыстарын жүргізді.

Жастар ресурстық орталығы